सियोल– रुसका सुरक्षा प्रमुख नेता किम जोङ उनसँग वार्ताका लागि प्योङयाङ आइपुगेपछि उत्तर कोरियाले शुक्रबार नयाँ हतियार प्रणालीको परीक्षण गरेको बताएको छ । यसले उसको लडाकू तत्परतालाई बढाउनेछ ।

सन् २०२२ मा मस्कोले युक्रेनमा आक्रमण गरेपछि परम्परागत सहयोगी रुस र उत्तर कोरिया नजिक आएका छन् । सियोलले किमलाई मस्कोलाई किएभसँग लड्न मद्दत गर्न हजारौँ सेना र हतियारको कन्टेनर लोड पठाएको आरोप लगाएको छ ।

मस्को र प्योङयाङले सैन्य तैनाथीको आधिकारिक पुष्टि गरेका छैनन् तर गत वर्ष रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले आणविक हतियार भएको उत्तर कोरियाको दुर्लभ भ्रमण गर्दा दुई देशले आपसी रक्षा खण्डसहित व्यापक सैन्य सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका थिए ।

मस्कोको शीर्ष सुरक्षा अधिकारी सर्गेई शोइगु उत्तर कोरिया भ्रमणका लागि आइपुग्नुभएको रुसी समाचार एजेन्सी तासले शुक्रबार जनाएको छ । यो उत्तर कोरिया र रुसबीच हालैको उच्चस्तरीय आदानप्रदानको शृङ्खलामा पछिल्लो हो ।

शोइगुले किम र अन्य उत्तर कोरियाली अधिकारीहरूसँग भेट्ने कार्यक्रम रहेको तास र रिया नोभोस्ती दुवैले बताएका छन् ।

किमले देशको नवीनतम एन्टी–एयरक्राफ्ट मिसाइल प्रणालीको परीक्षण–फायरको निरीक्षण गर्नुभएको परीक्षण कहिले भयो भनेर निर्दिष्ट नगरी कोरियाली सेन्ट्रल न्युज एजेन्सी (केसिएनए) ले शुक्रबार बताएको छ । 

यो परीक्षणले उत्तर कोरियाको सेना ‘प्रशंसनीय युद्ध प्रदर्शनका साथ अर्को प्रमुख रक्षा हतियार प्रणालीले सुसज्जित’ हुने देखाउने किमले बताए ।

दक्षिण कोरियाले संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको प्रमुख वार्षिक संयुक्त सैन्य अभ्यास समाप्त गरेको एक दिनपछि यो घोषणा आएको हो । दक्षिण कोरिया र अमेरिकाको वार्षिक संयुक्त सैन्य अभ्यासलाई फ्रिडम शिल्ड भनिन्छ । यो अभ्यासलाई प्योङयाङले शुक्रबार ‘आक्रमणको युद्धको रिहर्सल’ भनेर छुट्टै निन्दा गरेको थियो ।

सन् १९५० मा आफ्नो छिमेकीलाई आक्रमण गरी कोरियाली युद्ध सुरु गरेको उत्तर कोरिया लामो समयदेखि संयुक्त राज्य अमेरिका र दक्षिण कोरियाबीचको कुनै पनि सैन्य अभ्यासबाट क्रुद्ध हुँदै आएको छ ।

सियोलले गत हप्ता दक्षिण कोरियामा तैनाथ अमेरिकी सैनिकहरू संलग्न संयुक्त अभ्यास सुरु गरेपछि उत्तर कोरियाले ‘धेरैवटा अज्ञात ब्यालेस्टिक मिसाइलहरू’ प्रहार गरेको बताएको थियो ।

प्योङयाङले फेब्रुअरीको अन्त्यमा पीत सागरमा रणनीतिक क्रुज मिसाइलको परीक्षण प्रक्षेपण पनि गरेको थियो । यसले ‘जवाफी आक्रमण क्षमताहरू’ देखाएको उसले बताएको थियो ।

सबैभन्दा पछिल्लो फ्रिडम सिल्ड अभ्यासले विशेष गरी आणविक, रासायनिक, जैविक र रेडियोधर्मी खतराहरूलाई लक्षित गर्ने सामूहिक विनाशका हतियारहरूको प्रतिरोधमा केन्द्रित सहयोगी अभ्यास प्रस्तुत गरेको थियो ।

प्योङयाङ र सियोलबीचको सम्बन्ध वर्षौंको सबैभन्दा न्यून विन्दुमध्ये एकमा छ । उत्तर कोरियाले गत वर्ष संयुक्त राष्ट्र प्रतिबन्धको उल्लङ्घन गर्दै ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र प्रक्षेपण गरेको थियो ।

रुसका लागि परीक्षण ? 

उत्तर कोरिया अध्ययनका लागि विश्व संस्थान सञ्चालन गर्ने शोधकर्तामा परिणत आन चान–इलले पछिल्लो प्रक्षेपण ‘युक्रेनमा प्रयोग गर्नका लागि रुसमा निर्यात गर्ने हतियारहरूको परीक्षण’ जस्तो देखिने बताउनुभयो ।

प्योङयाङले अमेरिका–दक्षिण कोरियाको संयुक्त अभ्यासलाई मस्कोमा त्यस्ता हतियारहरू विकास र निर्यात गर्ने बहानाका रूपमा प्रयोग गरिरहेको उनले बताए ।

दक्षिण कोरियाली र पश्चिमी गुप्तचर एजेन्सीहरूले कुर्स्क सीमा क्षेत्रमा युक्रेनी आक्रमणसँग लड्न सहयोग गर्न गत वर्ष उत्तर कोरियाका १० हजारभन्दा बढी सैनिक रुस पठाइएको बताएका छन् ।

सियोलको जासुसी एजेन्सीले गत महिना उत्तर कोरियाले थप सैनिक पठाएको र धेरैलाई कुर्स्कमा फ्रन्टलाइनमा पुनः तैनाथ गरेको बताएको थियो ।

सियोलले उत्तर कोरियालाई रुसमा हतियारको कन्टेनर लोड पठाएको आरोप पनि लगाएको छ र सियोलको रक्षा मन्त्रालयको हालैको प्रतिवेदनले उत्तर कोरियाले ‘युक्रेन युद्धमा आफ्नो सैनिक तैनाथी पश्चात रुसलाई हतियार, गोलाबारुद र अन्य सैन्य समर्थन प्रदान गर्न जारी राखेको’ बताएको छ ।

कोरिया इन्स्टिच्युट फर नेसनल युनिफिकेसनका वरिष्ठ विश्लेषक होङ मिनले उत्तर कोरियाले बारम्बार गरेको हतियार परीक्षणको उद्देश्य ‘रणनीतिक रूपमा मूल्यवान हतियारहरूको विकास प्रदर्शन गर्ने’ रहेको बताए ।

‘यदि उत्तर कोरियाले रुससँगको प्राविधिक सहयोगमार्फत आफ्नो मिसाइल अवरोधन र हवाई रक्षा क्षमताहरू सुधार गर्छ भने यसले दक्षिण कोरियाको ’किल चेन’ रक्षा योजनालाई उल्लेखनीय रूपमा प्रभावित गर्न सक्छ’, उनले भने, ‘विशेष गरी उत्तर कोरियाले आफ्नो कमजोर राडार प्रणाली र फिल्ड कमान्ड वाहनहरूका लागि रुसबाट सहायता प्राप्त गर्न सक्छ ।’