मस्को- युक्रेनमा जारी द्वन्द्व अन्त्य गर्ने उद्देश्यले कूटनीतिज्ञहरू अमेरिकाको मियामी सहरमा भेला भइरहेका बेला क्रेमलिनले आइतबार युक्रेन, रुस र संयुक्त राज्य अमेरिकाबिच त्रिपक्षीय वार्ता तयारीको क्रममा रहेको भन्ने कुरालाई अस्वीकार गरेको छ । यसअघि एक दिनअघि युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीले वासिङ्टनले त्रिपक्षीय ढाँचा प्रस्ताव गरेको बताएका थिए ।

उनका अनुसार यस्तो वार्ताले मस्को र किएभबीच करिब छ महिनापछि पहिलो पटक प्रत्यक्ष संवादको ढोका खोल्ने सङ्केत गरे पनि यसले ठोस प्रगति ल्याउनेमा उनी स्वयं आश्वस्त देखिएका थिएनन् । रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका विदेश नीति सल्लाहकार युरी उसाकोभले पत्रकारहरूसँग भने, “हालसम्म कसैले पनि यस पहललाई गम्भीर रूपमा छलफल गरेको छैन । मेरो जानकारीअनुसार यस्तो त्रिपक्षीय वार्ता कुनै पनि तहमा तयारीमा छैन ।”

अमेरिकाले प्रस्ताव गरेको त्रिपक्षीय ढाँचाबारे प्रतिक्रिया दिँदै राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले युरोपेली दूतहरू पनि सहभागी हुन सक्ने र ‘यस्तो संयुक्त बैठक गर्नु तार्किक हुनेछ’ भनेका थिए । तर त्यसपछि उनले पत्रकारहरूसँग स्पष्ट पार्दै भने, “यसबाट साँच्चै केही नयाँ नतिजा आउँछ कि आउँदैन, म निश्चित छैन ।” यसैबीच, रूसी दूत किरिल दिमित्रीभ शनिबार मियामी पुगेका छन् ।

त्यहाँ युक्रेनी र युरोपेली प्रतिनिधिमण्डलहरू शुक्रबारदेखि नै वार्तामा संलग्न छन् । यी छलफलहरू अमेरिकी विशेष दूत स्टिभ विटकफ र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका ज्वाइँ जारेड कुशनरको मध्यस्थतामा भइरहेको जनाइएको छ । उसाकोभका अनुसार दिमित्रीभ मस्को फर्केर आफ्ना निष्कर्षहरू प्रस्तुत गर्नेछन् र त्यसपछि अगाडि के गर्ने भन्नेबारे छलफल गरिनेछ ।

उनले आइतबार रूसी पत्रकारहरूलाई अमेरिकी, युक्रेनी र युरोपेली टोलीहरूबीचको पछिल्लो वार्तापछि तयार पारिएको भनिएको संशोधित अमेरिकी प्रस्ताव आफूले ‘देख्न नपाएको’ पनि बताए । यसअघि अन्तिम पटक युक्रेनी र रूसी दूतहरूले जुलाई महिनामा टर्कीको इस्तानबुलमा आधिकारिक प्रत्यक्ष वार्ता गरेका थिए ।

उक्त वार्ताबाट केही कैदीहरूको आदानप्रदान भए पनि द्वन्द्व समाधानतर्फ ठोस प्रगति भने हुन सकेको थिएन । मियामीमा रूसी र युरोपेली प्रतिनिधिहरूको सहभागितालाई अघिल्लो प्रयासभन्दा एक कदम अगाडि मानिएको छ, किनकि यसअघि अमेरिकी पक्षले विभिन्न स्थानमा दुवै पक्षसँग छुट्टाछुट्टै वार्ता गर्दै आएको थियो । तर दोस्रो विश्वयुद्धपछिको युरोपकै सबैभन्दा रक्तपातपूर्ण द्वन्द्व करिब चार वर्ष पुग्न लाग्दा युक्रेन र रुसबीचको अत्यन्त तनावपूर्ण सम्बन्धले प्रत्यक्ष वार्ताको सम्भावनामाथि अझै गहिरो शङ्का कायम राखेको छ ।

सन् २०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा सेना पठाएको मस्कोले वार्तामा युरोपेली संलग्नताले शान्ति प्रक्रियामा सहयोगभन्दा बढी अवरोध सिर्जना गरेको तर्क गर्दै आएको छ । यसैबीच, राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले सामाजिक सञ्जाल एक्समार्फत जानकारी दिँदै पछिल्लो एक हप्तामा रुसले युक्रेनविरुद्ध करिब एक हजार ३०० आक्रमण ड्रोन, करिब एक हजार २०० निर्देशित हवाई बम र विभिन्न प्रकारका नौ वटा मिसाइल प्रहार गरेको दाबी गरेका छन् । उनका अनुसार ओडेसा क्षेत्र र देशको दक्षिणी भाग विशेष रूपमा कडा आक्रमणको निशानामा परेका छन् ।