काठमाडौं– देशैभरिका उच्च माविमा अध्ययनरत १२ कक्षाका विद्यार्थीको अन्तिम परीक्षा आउन अब तीन दिनमात्र बाँकी छ । यता काठमाडौंको सडकमा चैत २० देखि आन्दोलन गरिरहेका शिक्षकहरु विद्यार्थीको परीक्षाप्रति जिम्मेवार देखिएका छैनन् । सरकारी स्कुलमा नयाँ भर्ना अवरुद्ध हुँदा निजी विद्यालयलाई फाइदा पुगिरहेको छ ।

केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकार शिक्षकका माग पूरा गर्न अनिच्छुक रहेको तथ्य शिक्षामन्त्री विद्या भट्टराईको राजीनामाले पुष्टि गरिसकेको छ । यसैसाता बालुवाटारमा शिक्षकका नेताहरुले प्रधानमन्त्री र सभामुखलाई भेटे पनि समस्याको समाधान निस्केको छैन । यस्तो परिस्थितिमा अब शिक्षकहरुको आन्दोलन अन्योलमा रुमलिएको छ । विद्यार्थी र अभिभावकमा भने मनोवैज्ञानिक त्रास बढ्दै गएको छ ।

एमाले–कांग्रेस नेतृत्वको सरकारप्रति जनआक्रोश बढेको छ नै, सरकारी विद्यालयका शिक्षकप्रति पनि आम जनतामा विस्तारै आक्रोश बढ्न थालेको छ । यसको प्रमाणका लागि नेपाल शिक्षक महासंघका अध्यक्ष लक्ष्मीकिशोर सुवेदीको फेसबुक ‘भिजिट’ गरौं–

अध्यक्ष सुवेदी हरेक दिन शिक्षक आन्दोलनका बारे केही न केही सन्देशहरु फेसबुकमा लेखिरहन्छन् । मंगलबार उनले ‘आन्दोलन अपडेट : २०८२ बैशाख ९ गते’ शीर्षकमा यस्तो स्टाटस लेखे–

‘आदरणीय साथीहरु, हाम्रो आन्दोलन यथावत् जारी छ । सदा झैं आज पनि ठिक ९ः०० बजे माइतीघर मण्डला आइपुग्नु होला । आन्दोलनलाई निर्णायक बनाउन अझ जोड बल सहित आन्दोलनमा जुटौं । आन्दोलनका लागि तोकिएको स्थान र तोकिएको विधि बाहेक अन्य कार्यमा संलग्न नहुनु होला । आन्दोलन आफैंमा जटिल जिम्मेवारी हो । मनोगत र लहडी निर्णय तथा कुराप्रति सचेत रहनुहोला । बजारमा चलेका अफवाह र गलत समाचारहरुमा विश्वास नराख्नुहोला । आन्दोलनलाई परिणाममुखी बनाउन धैर्यता, संयम र अनुशासन कायम राख्नुहोला । अहिलेसम्म देखाउनु भएको साहस, धैर्य र सक्रिय सहभागिताका लागि नमन । मेरो आन्दोलन मेरो सहभागिता । बलियो सहभागिता, बलियो आन्दोलन । बलियो आन्दोलन, बलियो उपलब्धि ।’

महासंघका अध्यक्ष सुवेदीको स्टाटसमा मंगलबार बिहान साढे ८ बजेसम्म ३ सय भन्दा बढी कमेन्ट आएका छन् । ती कमेन्टमा आन्दोलनको मोडालिटी फेर्न, ९ बजेको समयतालिका परिवर्तन गर्न र आन्दोलन स्थगनसमेत गर्न सुझाव आएका छन् ।

अधिकांश शिक्षकले शिक्षक एकता जिन्दावाद, हाम्रो आन्दोलन जारी छ । नेतृत्वको सहासलाई सलाम छ इत्यादि लेखेर ऐक्यवद्धता जनाएका छन् भने कयौं व्यक्तिले शिक्षक महासंघमाथि विभिन्न प्रश्नको झटारो हानेका छन् ।

महासंघका अध्यक्ष सुवेदीको फेसबुक स्टाटसमाथि आएका केही प्रतिनिधि कमेन्टहरु पढौं –

अब तपाईंहरु फर्केर १२ कक्षाको परीक्षा संचालन गर्नुस् । अब तपाईंहरु र हामी अभिभावक सहित मिलेर आन्दोलन गर्नुपर्छ । हरेक दिन खाने खाना पनि मिठो लाग्दा लाग्दै छोड्यो भने भोलि पनि खादा स्वादिलो मिठो हुन्छ । आन्दोलन भड्कियर, बिग्रियर छोड्नुभन्दा राम्रो चलिरहदा छोड्दा भोलि फेरि आन्दोलन उठ्छ । अबको आन्दोलनमा तपाईंहरु पार्टीको सदस्यता पार्टीलाई बुझाएपछि आन्दोलनमा निस्किनुहोला । आन्दोलन सफल नहुने एउटा कडि तपाईंहरु पार्टीको मान्छे भयर पनि हो । (दीपेन्द्र तिम्सिना)

बाल अधिकारको गम्भीर उलंघन भएको छ (जोशी कृष्णदत्त)

फटाहा चोरहरू, अब सरकारले ठूलो कदम लिएरै सबलाई भाटा हानेर धपाउनुपर्छ । नयाँ आउँछ, के बिग्रिन्छ ? (हामी नेपाली, हाम्रो नेपाल)

तपाईंको २ छोराहरु त प्राइभेटमा पढेका रहेछन् नि नेताज्यु । रिजल्ट सत प्रतिसत कहिले ल्याउनु हुन्छ सरकारी स्कुलको नेताज्यु ? नेतागिरि नै गरेर पेन्सन भए छ नि होइन । अब बिदा हुनुस । नयाँ आउँछन् तपाईंको पेशामा पेन्सन लिएर बस्नु । (लेखनाथ अधिकारी)

यता विद्यालयमा विद्यार्थी नै सकिन थाले । कि त निजी विद्यालयलाई पनि बन्द गरौँ नत्र हाम्रो आन्दोलनको तरिका बदलौँ । (सुजन घिमिरे)

आन्दोलन लम्ब्याएर विद्यार्थीको भविष्य बर्बाद पार्नुभन्दा दलगत सदस्यता जलाएर सम्पूर्ण शिक्षकलाई अनिवार्य उपस्थिति गराउनु, एक हप्ताभित्रै माग पूरा हुन्छ । नत्र हात्ती मात्र आउँछ, ऐनले फुस्सा पाउँछ । (लक्ष्मीराज जोशी)

कुनै पनि दलको झोले कार्यकर्ता नत्यागी तपाईहरुको माग पूरा हुनै सक्दैन । (यामलाल आचार्य)

आन्दोलनकै लागि मात्र गएकाहरुको खर्च कसरी म्यानेज गरिराख्नु भएको छ संयोजकज्यु ? जसका त्यहाँ (काठमाडौंमा) कोही पनि छैनन् । न छोरा छोरी, न त स्थायी जागिर । उनीहरुको गाँस बासको ब्यवस्थापन कसरी गरिराख्नु भएको छ ? बुझ्न सकिएन यतिका दिनसम्म । (डीएन जोशी)

भोलि देखि समय ११–३ गर्न अनुरोध छ । (इन्द्र दुलाल)

९ बजे नै पुग्न अलि कठिन हुनेरैछ खाना खाने पनि समय मिलेन (श्रीराम कार्की)

आन्दोलनको समय उपयुक्त भएन । यसलाई ११–३ बनाउनु पर्छ विनम्र अनुरोध छ । (शशिकुमार भट्टराई)

ब्यापक सहभागिताका लागि ११ देखि २ बजे राख्नु पर्‍यो । भ्यालीको टिचर ९ देखि हुँदा कमभन्दा कम उपस्थिति छ पछिल्लो दुई दिन समय परिवर्तनका कारण । विचार गरौं समयका लागि । (वालकृष्ण खनाल)

ताप्लेजुङदेखि दार्चुलासम्मको शिक्षक आन्दोलनको लागि आउने तर आंशिक आन्दोलन नगरिकन यसलाई काठमाडौंको जनजीवन अस्तब्यस्त पार्न सक्नुपर्छ । विद्यालयमा विद्यार्थीका अभिभावक अनसन बस्छौं भन्नुभएको छ, मैले उहाँलाई ठिकै छ, तपाईं अभिभावक र हामी शिक्षक सँगै सिंहदरवारमा आमरण अनशन बसौं भनेको छु । अब संस्थागत विद्यालय जसरी(पनि) बन्द गर्नुपर्छ । अन्यथा द्वन्द्वको सिर्जना हुन सक्छ । आन्दोलन लम्बाउनु छ भने संस्थागत विद्यालय बन्द गर्नैपर्छ । (चन्द्रकान्त पण्डित)

निजी विद्यालयलाई पनि भर्ना र पढाइ बन्द गराउनु पर्‍यो । तबसम्म सरकारी विद्यालयको शिक्षकले गाली खाने मात्र हो । (याम गुरुङ)

हुन्छ, १२ कक्षाको परीक्षा १ महिना पछि सार्न भन्नुस, भित्र तयारी बाहिर बन्दले काम गर्दैन बरु, आन्दोलनको मोडालिटीसमेत परिवर्तन आवश्यक छ । जादु र नाचले सुनुवाइ हुनेवाला छैन । (अमृत अधिकारी)

आन्दोलनको मोडालिटी परिवर्तन गर्नुपर्‍यो यो त अति भो । बौद्धिक ब्यक्ति हौं भनेर ३ घन्टा नाचगान गरेर जादु देखाएर मात्रै पार लाग्ला जस्तो लागेन । (दिनेश बोहरा डीपी)

आन्दोलनको मोडालिटी परिवर्तन गर्न पर्ने देखियो । यस प्रकारको आन्दोलनले अभिभावक र स्थानिय तहसँग मात्र दुरी बढ्ने देखियो । बरु सिंहदरबार घेर्ने, बालुवाटार घेर्ने, पार्टी कार्यलयहरु घेर्ने जस्ता कार्यक्रम ल्याउनपर्ने देखियो । (कृष्णप्रसाद तिम्सिना)

आन्दोलनको स्वरुप बदलौं अलि । (पदमराज जोशी)

अब आन्दोलनको मोडालिटी परिवर्तन गरेर ६० प्रतिशत शिक्षक काठमाडौँ अनि ४० प्रतिशत शिक्षक स्थानीय नगरपालिकामा धर्ना दिने काम गर्नुपर्ने भयो । ४० प्रतिशत शिक्षकले हाजिर कपी नगरपालिकामा बोकेर पालिकामा हाजिर गर्ने अनि अरु काठमाडौँ जाने व्यवस्था गर्नुपर्छ । महासङ्घको माध्यमबाट प्रत्येक विद्यालयको ६० प्रतिशत शिक्षक अनिवार्य काठमाडौँ आउने तहबाट निर्णय गराइहाल्नुपर्‍यो । स्थानीय तहमा हाजिर नहुने शिक्षकहरूलाई पनि कारबाही गर्ने व्यवस्था गर्नुपर्‍यो अब । (सन्तोष बेल्बासे)

अस्थायी करारमा कार्यरत शिक्षकहरूको काहीँ कतै पनि कुरो चुहिएको छैन, झन सम्बोधन कहाँबाट हुनु । त्यसैले सम्पूर्ण अस्थायी करारको शिक्षक सर, मिस, म्याडमहरूलाई आन्दोलनमा सहभागी बन्न विचार गर्नुपर्ने हो कि ? सबै जिल्लाका साथीहरूले सोचौं यस विषयमा । हामी चर्केघाम र दर्केपानी नभनी आन्दोलन गर्ने । (भवनाथ गौतम)

अध्यक्षज्यु, आन्दोलन जारी राखी अब हामीलाई बिद्यालय जाने वातावरण बनाउनु होला । (कृष्ण घिमिरे, केजी)

मेरो सुझाव– तपाईंहरू वार्तामा बस्दा विद्यालय कर्मचारीलाई किन समावेश गर्नुहुन्न ? आन्दोलन पम्प्लेट त शिक्षक कर्मचारी भनेर लेखिया छ त । कि कर्मचारी बस्न चाहँदैनन् ? खुलस्त पार्नुहोस् (जोन भण्डारी)

हामी सडकमै छौं । समय ९–४ बनाउनेबारे सल्लाह गरौं । आन्दोलन शालीन, भद्र, सभ्य साथै ऐतिहासिक रुपमा पेचिलो र धारिलो बनाऔँ । जसले निष्कर्षमा पुग्न सफल बनाउन सहयोग गरोस् (कृष्णजी)

विद्यायलमा भर्नाको जिम्मा विद्यालय व्यवस्थापन समितिलाई दिने । ८ गतेबाट जति पनि आन्दोलनको कार्यक्रम लम्बिँदै गयो, त्यस कार्यदिनको पठनपाठनको सुनिश्चिताको प्रतिवद्धता गर्नुस् । (डाँसिनारायण पौडेल)

कूटनैतिक पहललाई र मातृ पार्टीलाई दबाव दिने कामलाई जोड दिनुपर्ने देखियो ।…. नेताको काम शिक्षकबाट हुने भएपछि नेता र शिक्षकबीच अप्रत्यक्षरुपमा हाकिम र नोकरको सम्बन्ध स्थापित हुँदोरहेछ । नोकरका माग हाकिमले सजिलै पूरा गर्ने अवस्था जटिल हुन्छ । (प्रकाश ओम अधिकारी)

यो आन्दोलनविरुद्ध आम अभिभावक र विद्यार्थी सङ्गठनहरु सडकमा उत्रौं । यो अति भो । गरीब जनताका सन्तानले भर्नासमेत हुन नपाउने ? शिक्षकको नैतिकता यही हो ? (नवीन सी)

देश अहिले राज्यविहीनताको अवस्थामा पुग्दै गरेको परिदृश्य हनुमान प्रकटीकरण भइरहेकाले मेरा आदरणीय गुरुहरू समयमै थप गम्भीर र संवेदनशील एवं जिम्मेवार भइदिने हो कि ? (शिवेन्द्रकुमार यादव)

अब भने जिम्मेवार र संवेदनशील बनी आन्दोलन केही समय स्थगन गर्नु राम्रो हुन्छ कि ? एकांकी तरिकाले मात्र काम गर्ला र ! (सोमनाथ शर्मा)

प्रधानमन्त्रीको राजीनामा माग्नुपर्छ । (तुल्सीराम गौतम)

हजुरको सुझावलाई शीरोधार्य गरियो । हामी त ठीक ठाउँमा नै छौं । तर, नेतृत्वमा रहनुभएको सरहरूले केपीको मोहनी जालमा फसेर आची नखानु होला । हामी त सडकमा सचेत छौं । (मानसिंह खाप्चिरी)

बालुवाटारमा प्रधामन्त्री ओलीसँग तस्बिर खिच्दै शिक्षक महासंघका नेता । प्रधामन्त्रीसँगको यो भेटपछि अध्यक्ष सुवेदीले बैशाख ७ गते फेसकुममा स्टाटस लेख्दै कार्यकर्तालाई भनेका थिए,’आफ्ना प्रस्तुतीमा कुनै पनि व्यक्ति, राज्यका पदाधिकारीका व्यक्तिगत विषय, राजनीतिक तथा गैरशैक्षिक विषय समावेश नगर्नुहोला ।’

आजको आन्दोलनको नारा केपीको राजीनामा माग्नु होस् । (नारायण पौडेल खड्का )

अब यो आन्दोलनले ओलीतन्त्रको अन्त्य गर्नुपर्छ ! (विशाल कुमार गुरुङ)

१९ दिनमा व्यवस्था परिवर्तन भाको देशमा हामीचाहिँ अझै कति दिन हो ? (राजेन्द्र हुमागाईं)

यसरी जुटेर केही हुँदैन । आन्दोलनको मोडालिटी परिवर्तन गर्नुपर्छ । सिंहदरबार घेर्नु पर्छ तोडफोड गर्नुपर्छ …को खोला बगाउनु पर्छ, नत्र सम्भव छैन । (जेबी थापा)

नवीनतम् माग होइन, विगतका सहमति कार्यान्वयनको आन्दोलन हो । यसर्थ पनि कुनै यो या त्यो सवालमा दलीय भरोसाभित्र नरुमलिऔं । शिक्षा ऐन र सामुदायिक विद्यालय सुधारमा सरकार निकम्मा नबनोस् । यथासक्य ऐन जारी होस् । पेशागत उत्तरदायित्वप्रति राज्य गैरजिम्मेवार नबनोस् । (खड्का केशव)

यसपटक पनि महासंघ थाङ्नामै सुत्यो भने शिक्षकहरुले हिजोभन्दा धेरै अपमान, अभद्रता, खिसीट्युरीको सामना गर्नुपर्नेछ । उपहासको पात्र बन्नुपर्ने छ । दोस्रो दर्जाको पेशाकर्मी मात्र होइन, दोस्रो दर्जाकै मान्छे र दासताको जीवन बाँच्नुपर्नेछ । म्याक्सिम गोर्कीले भनेका छन्, ‘घिस्रन जन्मेकाहरु उड्न सक्दैनन् ।’ मलाई पूर्ण विश्वास छ, समाजका पथप्रदर्शक, हरेक मानवका भविष्य निर्माता, अगुवा र शिक्षित वर्ग शिक्षक पक्कै पनि घिस्रन जन्मेका होइनन् । शिक्षक आन्दोलन तार्किक निष्कर्षमा पुगोस्, शुभकामना ! (मदन बीसी समालोचक/मुकुन्द रेग्मी)