चर्चित बलिउड अभिनेता सलमानखानले आफूलाई न्युरोसम्बन्धी रोग ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया भएको बताएका छन् । 

हास्य कलाकार कपिल शर्माको कार्यक्रम ‘द ग्रेट इन्डियन कपिल शो’को तेस्रो सिजनमा पहिलो अतिथि बनेका अभिनेता खानले एक प्रश्नको क्रममा आफू ब्रेन एन्युरिज्मु रोगबाट पीडित भएको बताए । 

स्वास्थ्य समस्याबारे कुरा गर्दै सिकन्दरको छायांकनको क्रममा उनको करङमा चोट लागेको बताएका छन् । उनले भनेका छन्, ‘हामी हरेक दिन हड्डी भाँचिरहेका छौँ, करङ भाँचिएका छन्, हामी ट्राइजेमिनल न्यूराल्जियासँग काम गरिरहेका छौँ । मस्तिष्कमा एन्युरिज्म छ, अझै पनि काम गरिरहेका छौँ । अझै हामी हिँडिरहेका छौँ । म एक्सन गर्छु । हिँड्न सक्दिन, अझै पनि म नाचिरहेको छु । मेरो जीवनमा यही भइरहेको छ ।’ 

आफ्नो फिल्म सिकंदरको प्रचार गर्न शोमा आएका खानसँग कपिल र बाँकी टोलीले उनको फिल्म र व्यक्तिगत जीवनसँग सम्बन्धित प्रश्नहरू सोधेका थिए ।

विभिन्न सञ्चारमाध्यमहरू तथा सामाजिक सञ्जालहरुमा यो खबर छापिएपछि सलमानलाई लागेको यो रोग कस्तो हो ? भन्ने कुरा धेरैको चासो बनेको छ । ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया गम्भीर र कष्टदायी पीडा दिने रोग भए पनि उचित औषधि र उपचारद्वारा नियन्त्रण गर्न सकिने चिकित्सक बताउँछन् ।

सलमानलाई लागेको ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया कस्तो रोग हो ? के कारणले लाग्छ ? यसको उपचार सम्भव छ की छैन भन्ने विषयमा वरिष्ठ न्युरो सर्जन डा. चन्द्रमान प्रजापतिसँग हामीले कुराकानी गरेका छौँ । 

ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया कस्तो रोग हो ? 

यो एउटा स्नायुसम्बन्धी समस्या हो । अनुहारमा छोएको थाहा पाउने, लगायतको महशुस गराउने स्नायु हुन्छ । जुन मस्तिष्कबाट अनुहारको भाग निधारदेखि कानसम्म आएको हुन्छ ।

यसमा कुनै किसिमको दबाब वा अवरोध आएमा अनुहारको भागमा अत्यधिक दुखाई हुन्छ । यस्तो अवस्थामा खाना खान नमिल्ने, दाह्री काट्न नमिल्ने, दाँत माझ्न नमिल्ने हुन्छ भने कसै-कसैलाई पंखाको हावाले पनि दुख्ने हुन्छ । यस्तो अवस्थालाई ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया भनिन्छ 

के यो रोग नयाँ हो ?

यसलाई नयाँ त भन्न मिल्दैन । प्रायजसो बिरामीहरूलाई देखिइरहेको हुन्छ । यो रोगको अवस्थाबारे त ठ्याक्कै भन्न सकिन्न । तर हाम्रो ओपीडीमा अनुहार दुखेको लक्षण लिएर आउने बिरामीहरूमा फाट्फुट्ट देखिरहेको छ । 

ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया के कारणले हुन्छ ? 

हाम्रो शरीरको बनावटका कस्तो छ त्यो कारणले पनि यो रोग लाग्न सक्छ । जस्तै स्नायुको बाटो र रगत नलीसँगै टाँसिएर थिचिँदा या कुनै किसिमको ट्युमरले थिचिँदा ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया हुन्छ । 

त्यस्तै अनुहारमा लागेको चोटपटक, दाँत, स्टोक नसाको समस्या  लगायत कारणले पनि यो हुनसक्छ । 

उपचार विधि के छ ? 

यसको उपचार विधि भनेको पहिले औषधिबाट प्रयास गर्ने । यदि औषधिबाट निको नभए शल्यक्रिया गर्नुपर्छ । 

शल्यक्रियाको विधिमा माइक्रोभ्यास्कुलर डिकम्प्रेसन गरिन्छ जसमा बिरामीको खप्पर खोलेर स्नायु तथा रगत नली जोडिएको छ भने तिनलाई छुट्याउनुपर्छ र यो उपचार निकै प्रभावकारी मानिन्छ । 

स्नायुको बाटोमा के कारणले अवरोध पारिरहेको छ भन्ने कुराले प्रभाव पार्छ । कसैलाई औषधिले मात्रै पनि निको भइरहेको हुन्छ भने कसैको शल्यक्रिया नै गर्नुपर्ने हुन्छ । 

ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया र ब्रेनसँगै सम्बन्धित रोग ब्रेन एन्युरिज्म कत्तिको अन्तरसम्बन्धित छन् ?
 
ब्रेन एन्युरिज्म भनेको रक्तनलीसंग सम्बन्धित रोग हो । यो रक्तनली फुलेर आउने र वरीपरीका स्नयुलाई थिच्ने र यो फुट्दा ब्रेनमा रगत बगेर हुने समस्या हो । त्यसैले ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया र ब्रेन एन्युरिज्मको ठ्याक्कै सम्बन्ध छैन । 

एन्युरिज्म जेनेटिकल्ली र हाम्रो खानपान तथा जीवनशैलीका कारण जुनसुकै उमेरमा पनि देखिन्छ भने ट्राइजेमिनल न्यूराल्जिया उमेर बढ्दै जाँदा देखिने सम्भावना धेरै हुन्छ । यो कुनै व्यक्तिको शरीरको बनावटका आधारमा हुने समस्या भएकाले दुवै रोग न्यूरोसँग सम्बन्धित भए पनि एकदमै फरक छन् ।