काठमाडौं– ताप्लेजुङको प्रसिद्ध धार्मिक तीर्थस्थल पाथीभरा मन्दिरमा केबलकार निर्माण अघि बढेपछि तनाव पनि बढ्न लाथेको छ ।

मुक्कुमुलङको नामले समेत चिनिने पाथीभरा क्षेत्रमा केबलकार निर्माण अघि बढेपछि शनिबार ठूलो झडप भएको छ । विरोधमा उत्रिएको ‘नो केबलकार समूह’ र प्रहरीबीच शनिबार झडप हुँदा कयौँ घाइते भएका छन् ।

झडपका क्रममा २० जना प्रहरी घाइते भएका छन् भने ‘नो केबलकार समूह’का ४ जना घाइते भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय ताप्लेजुङले जनाएको छ । झडपमा प्रहरी नायक उपरीक्षक पनि घाइते भएका छन् ।

ताप्लेजुङका प्रहरी निरीक्षक विवेक बस्नेतका अनुसार आन्दोलनकारी घरेलु हतियारसहित आएको जानकारी आएपछि खानतलासी गरेको थियो । खानतलासी गरेर तीनवटा खुकुरी र गुलेली प्रहरीले जफत गरेपछि झडप भएको हो ।

पहिलो झडप भएर स्थिति सामान्य भएको थियो । तर कार्यालयतिर फर्किरहेको प्रहरीमाथि आन्दोलनकारीले आक्रमण गरेपछि दोस्रो पटक ठूलो झडप भएको हो । प्रहरीमाथि छुरा, खुकुरी र ढुंगा हानिएपछि सुरुमा अश्रुग्यास र अन्तिममा हवाई फायरसहित गोली चलाउनुपरेको एक अधिकारीले बताए ।

‘अश्रुलग्यास प्रहार हुँदा स्थिति सामान्य थियो’, प्रहरी निरीक्षक बस्नेतले खबरहबलाई भने, ‘फेरि इन्सपेक्टरसहितको गस्ती टोलीलाई चिर्पट र छुरा प्रहार गरिएपछि हवाई फायर गर्नुपर्ने अवस्था आयो । त्यसक्रममा २ जनालाई गोली लागेको छ । अन्तिम अवस्थामा बाध्य भएर प्रहरी एक्सनमा उत्रिनु परेको हो ।’

प्रहरीसँगको झडपका क्रममा चारजना घाइतेमध्ये तीनजनाको अवस्था गम्भीर रहेको आन्दोलनरत पक्षका नेता डकेन्द्र थेगिमले बताएका छन् । उनका अनुसार आन्दोलनरत यमबहादुर लिम्बूलाई देब्रे तिघ्रामा गोली लागेको छ । सगुन लिम्बूको छातीमा चोट लागेको छ । धर्मान पालुङ्वाको दाहिने कुहिनो भाँच्चिएको छ । अर्का प्रदर्शनकारी मंगल लावतीको टाउकोमा चोट लागेको छ । उनको ताप्लेजुङमा जिल्ला अस्पताल उपचार हुँदै छ ।

‘जानकारीमा आएसम्म ‘नो केबलकार समूह’का ४ जना घाइते हुनुहुन्छ । तीनजनाको विराटनगरस्थित नोबेल अस्पतालमा उपचार हुन नसकेपछि काठमाडौं लौजाने तयारी भएको छ’, थेगिमले खबरहबलाई भने, ‘सुरुमै प्रहरीबाट गोली चलाइएको रहेछ । दोस्रो पटक प्रहरीले गोली चलाएको थियो । यो त अत्याचार भयो । आन्दोलनकारी ५० जनाको मात्र समूह थिए ।’

थेगिमका अनुसार दोस्रो पटकको घटना साँझ ६ बजेतिर भएको हो । उनले थपे, ‘खुकुरी पनि घरमा सब्जी काट्ने बरामद भएको छ । हाम्रो मान्छेको होइन । पहिलो झडप ४ बजेपछि भएको हो । हतियार सुरुमै लगेको रहेछ ।’

के भन्छ प्रहरी ?

घटनाबारे तात्लेजुङका प्रहरी निरीक्षक बस्नेतसँग खबरहबले टेलिफोन संवाद गरेको थियो ।

प्रहरीको भनाइ जस्ताको जस्तै :

हिजो शनिबार बेलुकाको घटना हो । करिब साढे पाँच बजेको थियो । आन्दोलनकारीसँग हतियार रहेको थाहा पाएपछि सर्च गरेको हो । प्रहरीले तीनवटा खुकुरी र एउटा गुलेली बरामद गरेको छ । त्यसपछि प्रहरी टोलीलाई आन्दोलनकारीले ढुङ्गा प्रहार गरे । स्थिति नियन्त्रणमा लिन अश्रुग्यास हान्नु प¥यो । त्यति भएपछि स्थिति सामान्य भएको थियो । त्यो बेला दुवै पक्षका कोही घाइते भएका थिएनन् ।

तर, अर्को गस्ती टोली आउँदा इन्स्पेक्टर सा’वलाई नै सुरुमा ढुङ्गा हानियो । त्यसपछि चिर्पट, ढुङ्गा र गुलेलीले हान्न थालियो । आन्दोलनकारीहरू धेरै हुनुन्थ्यो । प्रहरीमाथि आक्रमण भएपछि अश्रुग्यास प्रहार भयो । तर, केही गर्दा पनि स्थिति नियन्त्रणमा नआउँदा हवाइ फायर भयो । फायरका क्रममा दुईजनालाई गोली लागेको छ ।

आन्दोलनरत यमबहादुर लिम्बू र सगुन लिम्बूलाई गोली लागेको छ । धर्मन पालुङ्वाको कुमको हाड भाँच्चिएको छ । उहाँहरूको उपचार नोबेल अस्पताल भइरहेको छ । अब काठमाडौं लाने तयारी भइरहेको छ । उहाँहरू बोलिरहनु भएको छ । प्रहरीतर्फ २० जना घाइते छन् । अहिले कोही उपचारमा हुनुहुन्छ, कोही डिस्चार्ज भइसक्नुभयो । यहाँको स्थिति पनि सामान्य छ ।

विवाद

पाथीभरामा केवलकार निर्माणलाई लिएर यहाँ ठूलो विवाद हुँदै आएको छ । केही स्थानीयले ‘नो केबलकार समूह’ बनाएर आन्दोलन गर्दै आएका छन् । तर विवादबीच पाथीभरा जाने केबलकार निर्माणका लागि कम्पनीले मंगलबारबाट काम सुरु गरिसकेको छ ।

पाथीभरा (मुकुम्लुङ) केवलकार प्रालिका अध्यक्ष चन्द्र ढकालले यहाँ केबलकार निर्माणका लागि जोडबल गरिरहेका छन् । सरकारको साथ लिएर ढकालसहितका लगानीकर्ता पाथीभरामा केबलकार बनाइछाड्ने पक्षमा देखिएपछि तनाव चुलिएको हो ।

त्यसपछि आन्दोलनरत समूह आक्रामक भएको हो । यहाँ पहिचान पक्षधरले केबलकार निर्माण गर्दा पाथीभरा क्षेत्रको पहिचान मासिने भन्दै आन्दोलन गरिरहेका छन् । तर शनिबार गोली नै प्रहार गर्ने तहको तनाव भएको हो । सरकारले दमन गरेको भन्दै थप विरोधका कार्यक्रम ल्याउने तयारी भइरहेको गर्ने थेगिमले बताए ।

दुई वर्षअघि कोशी नामकरणको विषयमा पहिचान पक्षधर र प्रहरीबीच झडप हुँदा तेह्रथुमका पदम लिम्बूको निधन भएको थियो ।