काठमाडौं – गत हप्ता ट्रम्प प्रशासनले हार्वर्ड विश्वविद्यालयलाई विदेशी विद्यार्थीहरू भर्ना गर्न वा विदेशी अनुसन्धानकर्ताहरूलाई स्वागत गर्न प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।
हाल, एक संघीय न्यायाधीशले यो नीतिलाई रोक लगाएका छन् । बोस्टनमा दायर गरिएको मुद्दामा विश्वविद्यालयले प्रशासनको कार्यलाई कानूनको ‘स्पष्ट उल्लङ्घन’ भनेको छ। ट्रम्प प्रशासनका अनुसार हार्वर्ड विश्वविद्यालय ‘कानूनको पालना गर्न असफल भएको छ ।’
यदि हार्वर्ड विरुद्ध ट्रम्पको कदम स्वीकृत भयो भने यो विश्वविद्यालयको लागि विनाशकारी धक्का हुन सक्छ किनभने त्यहाँका एक चौथाईभन्दा बढी विद्यार्थीहरू विदेशी छन् ।
हार्वर्डमा लगभग ६,८०० विदेशी विद्यार्थीहरू छन् । यहाँका २७ प्रतिशत विद्यार्थीहरू विदेशबाट आएका छन् । यी विदेशी विद्यार्थीहरू विश्वविद्यालयको लागि आम्दानीको एक महत्वपूर्ण स्रोत हुन् । यो संख्याको एक तिहाइ विद्यार्थी चीनका छन् ।
भारतबाट मात्र ७०० भन्दा बढी विद्यार्थीहरू छन् । यी सबै विद्यार्थीहरू आफ्नो भविष्यको बारेमा चिन्तित छन्।
पूर्वाग्रहको आरोप
पछिल्लो समय हार्वर्ड, क्याम्ब्रिज, म्यासाचुसेट्सलगायतका विश्वविद्यालय अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको क्रोधको केन्द्रबिन्दुमा छन् । उनको प्रशासन ले यहूदी विरोधी र व्यापक उदारवादी पूर्वाग्रहलाई पक्षपोषण गरिरहेको विश्व विद्यालयमाथि आरोप लगाउँदै आएको छ ।
ट्रम्प सरकारले विश्वभरका आफ्ना दूतावासलाई विद्यार्थी भिसाका लागि आवेदन बन्द गर्न आदेश दिएको छ।
ट्रम्प प्रशासनले आवेदकहरूको सामाजिक सञ्जाल खाताहरूको गहन छानबिनका लागि तयारी गर्ने योजनामा काम गरिरहेको बताएको छ।
अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ – अर्को निर्देशन नभएसम्म प्रतिबन्ध कायम रहनेछ।
आफ्नो सन्देशमा रुबियोले विद्यार्थी भिसाका लागि सामाजिक सञ्जालको जाँच बढाउने बताए । देशका उत्कृष्ट कलेजहरू ट्रम्पको निशानामा परेका बेला अमेरिकाले यो कदम चालेको हो ।
ट्रम्प विश्वास गर्छन् कि यी कलेजहरू ‘वामपन्थी’ हुन् । केही कलेजहरूमा यहूदी विरोधी भावनालाई बढावा दिइँदै गएको र त्यहाँ भेदभावपूर्ण भर्ना नीतिहरू लागू गरिएको ट्रम्पको आरोप छ ।
अमेरिकी विदेश विभागको ज्ञापन–पत्रलाई उद्धृत गर्दै बिबिसीको साझेदार सञ्चार माध्यम सीबीएस न्यूजले उल्लेख गरेको छ ।
मंगलबार ज्ञापनपत्रमा, अमेरिकी दूतावासहरूलाई भिसा खोज्ने विद्यार्थीहरूको लागि आफ्नो क्यालेन्डरबाट सबै अपोइन्टमेन्ट (भेटघाटका कार्यक्रम) हटाउन निर्देशन दिइएको थियो । तर पहिले नै तालिका बनाइसकेकाहरूको नियुक्तिमा भने कुनै परिवर्तन गरिएको छैन।
सन्देशमा रुबियोले दूतावासहरूलाई भनेका छन्, ‘सबै विद्यार्थी भिसा आवेदनहरूमा लागू हुने आवश्यक सामाजिक सञ्जाल जाँच र छानबिन विस्तार गर्ने तयारी भइरहेको छ।
अमेरिकामा अध्ययन गर्न चाहने विदेशी विद्यार्थीहरूले आफ्नो देशमा रहेका अमेरिकी दूतावासमा अन्तर्वार्ताको लागि अपोइन्टमेन्ट लिनुपर्छ।
धेरै अमेरिकी कलेज प्रभावित
धेरै अमेरिकी कलेजहरूको स्रोत विदेशी विद्यार्थीहरू हुन् । विदेशबाट आउने विद्यार्थीहरूबाट चर्को शुल्क उठाइरहेका कलेज ट्रम्पको निशानामा परेका छन् ।
विद्यार्थी भिसाको बारेमा सोध्दा, विदेश विभागका प्रवक्ता ट्यामी ब्रुसले मंगलबार पत्रकारहरूलाई भने, ‘हामी संयुक्त राज्य अमेरिका आउने मानिसहरूको जाँच गर्ने प्रक्रियालाई धेरै गम्भीरताका साथ लिन्छौं र हामी त्यसो गर्न जारी राख्नेछौं।’
ट्रम्प प्रशासनले विश्वविद्यालयहरूको अर्बौं डलरको कोष रोकेको छ र धेरै विद्यार्थीहरूलाई देश निकाला गर्ने कदम चालेको छ। यसबाहेक हजारौं भिसा रद्द गरिएका छन्।
यी मध्ये केही कदमहरूलाई अदालतले पनि रोक लगाएको छ। ह्वाइट हाउसले केही अमेरिकी विश्वविद्यालयहरूलाई आफ्ना क्याम्पसहरूमा प्यालेस्टाइनको समर्थनलाई यहूदी विरोधी भावनामा परिणत हुन दिएको आरोप लगाएको छ।
कलेजहरूले ट्रम्प प्रशासनलाई अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको अधिकार हनन गरेको आरोप लगाएका छन्। हार्वर्ड विश्वविद्यालय राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको क्रोधको केन्द्रबिन्दु बनेको छ।
प्रतिक्रिया