कालिदासले भने म मुर्ख हुँ, रुप बदलेकी सरस्वतीले भनिन् तिमी मुर्ख हैनौँ | Khabarhub Khabarhub

कालिदासले भने म मुर्ख हुँ, रुप बदलेकी सरस्वतीले भनिन् तिमी मुर्ख हैनौँ


१६ आश्विन २०७८, शनिबार  

पढ्न लाग्ने समय : 2 मिनेट


3
Shares
  • change font
  • change font
  • change font

कालिदास संस्कृत भाषाका सबैभन्दा महान् कवि र नाटककार थिए । कालिदासले धार्मीक, पौराणिक कथा र दर्शनलाई आधार बनाएर रचना गर्दथे । कालिदास आफ्नो अलंकारयुक्त सुन्दर, सरल र मधुर भाषाकालागि विशेष चिनिन्छन् ।

हिन्दु धर्मग्रन्थ अनुसार माता सरस्वती वाणि, बुद्धि र विद्याकी देवी हुन् । सरस्वतीको कृपाले मात्र हरेक सफलता र सुख प्राप्त हुने धार्मीक विश्वास छ । त्यसैले धेरै भक्तजन माता सरस्वतीको उपासना गर्दछन् । देवी सरस्वतीको भक्तमा कालीदास पनि प्रमुख मानिन्छन् ।

कालीदासले माता सरस्वतीको कालीस्वरुपका लागि तपस्या गरेका थिए । उनका जीवनका यस्ता विभिन्न प्रसंग छन् जसमा सुखी जीवनको सूत्र लुकेको छ । देवी सरस्वती र कालीदाससँग जोडिएका एक प्रसंगबारे जानौं ।

कथा अनुसार, कालिदासमा एक पटक आफ्नो ज्ञान माथि घमण्ड बढेको थियो । यो बेला उनि थुप्रै यात्रा गरिरहन्थे । एक दिनको यात्रामा उनलाई प्यास लाग्यो र उनले नजिकै कुवामा पानी भरीरहेकी महिलासंग पानी मागे ।

ती महिलाले उनलाई नचिन्ने भएकोले बिना परिचय कालिदासलाई पानी नदिने शर्त राखिन् । कालिदासले आफ्नो ज्ञानको घमण्डका कारण नामको सट्टा घुमाउरो पारामा भने, म पाहुना हुँ । तर महिलाले संसारमा धन र यौवन मात्र दुई धन रहेको भन्दै सही परिचय दिन भनिन् । ती महिलाको कुराबाट अचम्मित हुदैँ कालिदासले भने, म सहनशील हुँ ।

जवाफमा महिलाले पाप र पुण्य आत्माहरुको बोझ उठाउने, खानका लागि अन्न दिने धर्ती र ढुङ्गाले हान्दा पनि फल दिने रुख मात्र सहनशील भएको भन्दै कालिदास सहनशील हुन नसक्ने बताइन् । त्यसपछि कालिदासले भने म हठी हुँ । तर महिलाले पुनः नङ र कपाल मात्र पटकपटक काट्दा पनि बढिरहने भएकाले यी दुई मात्र हठी भएको तर्क अघि सारिन् ।

महिलासँग हार्दै गएका कालिदासले अन्त्यमा आफू मुर्ख भएको बताए । तर ती महिलाले कालिदासलाई मुर्ख मान्न अस्वीकार गर्दै कुनै योग्यता बिना नै सबैमाथि राज गर्ने राजा र राजालाई खुसी पार्न गलत कुरामा पनि झुटो प्रशंसा गर्ने दरबारी मुर्ख हुने बताइन् ।

अब भने कालिदास महिलाको चरणमा पर्दै याचना गरे । त्यतिबेला देवी सरस्वती स्वरुपमा महिलाले भनिन्, उठ, भक्त । शिक्षाले ज्ञान दिन्छ, घमण्ड होइन । तिमीलाई ज्ञानको घमण्ड थियो । त्यसैले त्यो घमण्ड तोड्न मैले यसो गरे । त्यसपछि कालीदासले आफूले गलत गरेको बुझेर देवीसँग क्षमा याचना मागे । देवी प्रसन्न भएर अन्तर्धान भइन् । र कालीदास पनि पानी पिएर अघि बढे । त्यसपछि उनले कहिल्यै आफ्नो ज्ञानमाथि घमण्ड गरेनन् ।

प्रकाशित मिति : १६ आश्विन २०७८, शनिबार  २ : ३१ बजे

सुदूरपश्चिममा तीन सय ९७ जुवाडे पक्राउ

सुदूरपश्चिम – चाडपर्व लक्षित सुरक्षा योजना कार्यान्वयनका क्रममा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा

कोप सम्मेलनमा विज्ञलाई वेवास्ता, वन मन्त्रालयका स्टोरका कर्मचारी छनौट

काठमाडौं । जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसंघीय संरचना महासन्धि (युएनएफसीसीसी) का

गर्भवतीको हेलिकप्टरमार्फत उद्धार

सङ्खुवासभा – सङ्खुवासभाको दुर्गम उत्तरी क्षेत्र भोटखोला गाउँपालिका–२ चेपुवाबाट एक

‘रेड नोटिस’ जारी भएका फरार व्यक्ति कुवेतबाट पक्राउ

काठमाडौं – मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार मुद्दामा इन्टरपोलबाट रेड नोटिस

काठमाडौं महानगरद्वारा सार्वजनिक स्थानहरूमा भित्ते चित्र लेखन पुनः सुरु

काठमाडौं । मौलिक तथा प्राचीन महत्वका चित्रकलाबाट सहरको सुन्दरता अभिवृद्धि