काठमाडौं– अमेरिकाको लस एन्जलसमा लागेको आगोलाई नियन्त्रण गर्न धेरै विमानहरूले आगोमा गुलाबी रंगको तरल पदार्थ फ्याँकिरहेका देखिएको छ ।

जंगलमा लागेको आगोले लस एन्जलसका धेरै आवासीय इलाकालाई जलाएको छ । आगलागीमा मृत्यु हुनेको संख्या २५ पुगेको छ ।

आगलागीका कारण हालसम्म अर्बौँको धनमाल क्षति भएको छ । आगलागीबाट १२,००० भन्दा बढी संरचनाहरू ध्वस्त भएका छन् ।

आगलागी नियन्त्रणका लागि दमकलले निरन्तर प्रयास गरिरहेको र धेरै ठाउँमा अझै पनि प्रयास जारी छ ।

गुलाबी तरल के हो?

लस एन्जलसमा लागेको आगोमा हवाईजहाजबाट गुलाबी रंगको तरल पदार्थ खसालिएको छ ।

वास्तवमा यो एक अग्निरोधक हो, अर्थात् एक पदार्थ जसले आगो वा जल्ने प्रक्रियालाई सुस्त बनाउँछ।

यो गुलाबी पदार्थ पानी, लवण (रसायन) र मलको मिश्रण हो। यसमा मूलतः अमोनियम फास्फेट मिसाइएको समाधान हुन्छ।

आगो बाल्न अक्सिजन चाहिन्छ। यो रासायनिक मिश्रणले अक्सिजनलाई आगोमा पुग्नबाट रोक्छ। जसका कारण आगो छिटो फैलिँदैन ।

अङ्ग्रेजी अखबार इन्डियन एक्सप्रेसमा प्रकाशित समाचार अनुसार यो अमोनियम पोलिफोस्फेट जस्ता लवण (रसायन)बाट बनेको हुन्छ, जुन पानीजस्तै सजिलै वाष्पीकरण हुँदैन तर सतहमा लामो समयसम्म रहन्छ ।

यस कारण, सतहमा अक्सिजन आपूर्ति हुँदैन (जहाँ आगो छ) र ज्वाला सुस्त हुन्छ। यसरी यो तरल पदार्थले आगो फैलिनबाट रोक्नको लागि काम गर्छ।

आगो निभाउन प्रयोग गरिने यो केमिकललाई गुलाबी रंग दिइएको छ ताकि अग्नि नियन्त्रकहरूलाई थाहा हुन्छ कि यो कहाँ प्रयोग भएको छ।

यसबाहेक यो रंगले आगलागीबाट प्रभावित क्षेत्रलाई पनि स्पष्ट रूपमा देखाउँछ। यसले मानिसहरूलाई थाहा दिन्छ कि कुन क्षेत्रहरू आगोबाट प्रभावित छन्।

आगो नियन्त्रण गर्ने यो प्रविधि पनि विवादमा परेको छ किनभने यो रसायनले मानिस र वातावरणमा प्रतिकूल प्रभाव पारेको र चिन्ता पनि उठेको छ ।  बीबीसी हिन्दी