काठमाडौं – अहिले सबै नेपालीको मुखमा झुण्डिएको शब्द हो दशैं । तपाईंले जसलाई भेटेपनि पहिलो प्रश्न हुन्छ, दशैंका लागि घर कहिले जाने ?

त्यसपछि अर्को प्रश्न थपिन्छ, टिकट भयो ? कहिलेको ? पाइयो ? यस्तै सम्बाद हुन्छ चिनेजानेका व्यक्ति बीच काठमाडौंमा भएको भेटघाटमा ।

यही भेटको सम्बादमा अधिकांशले टिकट नपाएको, बढि मूल्य तिर्नुपरेको, आफ्नो अनुकुल दिन टिकट नभएको गुनासो गर्ने गरेका छन् ।

सरकारले दशैंलाई लक्षित गरेर असोज ५ गतेदखि अग्रिम टिकट बुकिङ खुलाएपछि टिकटको अवस्था कस्तो छ भनेर हामीले बुझ्ने प्रयास गरेका छौं ।

सरकारले यातायात व्यवसायीसँग मिलेर दशैं मनाउन काठमाडौंबाट धेरै मानिस बाहिर जाने भएकाले यातायात सेवालाई व्यवस्थित बनाउन अग्रिम टिकट बुकिङ गर्ने गरेको छ ।

५ गतेदेखि शुरु भएको अग्रिम टिकट बुकिङका लागि काउन्टर पुग्ने यात्रुले सोहिदिन देखि टिकट नपाएको गुनासो गर्न थालेका छन् ।

वैदेशिक रोजगारीका क्रममा कतारमा रहेका झापाका जीवन लिम्बु दशैं मान्न कतारबाट काठमाडौं आए । पुनः श्रम स्वीकृति गराउने लगायतका काम सकेर घर जाने योजना बनाएका उनलाई कतारबाट नेपाल आउन भन्दा काठमाडौंबाट झापा जान सकस पर्‍यो ।

टिकट लिनकै लागि उनले २ दिन बसपार्क धाउनुपर्‍यो । सहज रुपमा टिकट नपाएपछि साविक मूल्यभन्दा ५ सय बढी तिरेर टिकट लिएको उनले सुनाए ।

‘विदेशबाट नेपाल आउँदा त्यति सास्ती भएको थिएन । घर फर्किन बसको टिकट पाउन त्यति गाह्रो भयो । चाँडपर्वको बेला घर जान्न र आउन नै सास्ती हुन्छ ।’ लिम्बुले भने, ‘विदेशमा जस्तो लामो दुरीको सवारीका लागि अनलाइनबाट टिकट लिन मिल्ने व्यवस्था गर्नुपर्छ ।’

यस्तै समस्या भयो धनगढीका भारत शाहीलाई पनि । उनले पनि बिहान बेलुकाको समय नभनि ३ दिन लाइनमा बसेपछि मात्र टिकट पाएको बताए ।

‘घर जान जसोतसो टिकट पाइयो अब फर्कन उस्तै समस्या हुन्छ । टिकट काउन्टरका कर्मचारी र होटलवालाको सिधै सम्पर्क हुँदा धेरै टिकट बिक्री हुँदो रहेछ । एउटा काउन्टरको एक कर्मचारीले १० वटा टिकट होटलवालालाई राख्दो रहेछ,’ टिकट नपाउनुको कारण उनले सुनाए ।

‘सरकारले ब्ल्याकमा टिकट बिक्री रोक्न भनेपनि खुल्लेआम यस्तो काम भइरहेको छ । होटलवाला र काउन्टरका कर्मचारीले सेटिङमा टिकट बिक्री भइरहेको छ’, सरकार र व्यवसायीले गरेको सम्झौताको काम छैन भन्दै उनले भने ।

यसैगरी, ताप्लेजुङका सविन अधिकारी गौशालाका विभिन्न काउन्टरमा २ दिनसम्म घुम्मेपछि मात्र झापासम्म जाने टिकट पाएको बताउँछन् । झापासम्मको टिकट त पाइयो अब बिर्तामोडबाट ताप्लेजुङ कसरी जाने भने चिन्ता भएको अधिकारीले बताए ।

देशभरका सबैभन्दा धेरै सवारी तथा यात्रुको चाप रहने नयाँ बसपार्कमा यात्रुहरुको बढी भीड दैनिक लागि रहेको छ । यसरी भीड लागेका यात्रुले चाडपवका बेला सवारी साधन नपाउदाँ घर आउदाँ जादाँ सास्ती ब्योहोर्नु परेको गुनासो गर्छन ।

यातायात व्यवस्था विभागका महानिर्देशक गोगनबहादुर हमालले यात्रुलाई सहज हुनेगरि अनुगमन र टिकट लिने वातावरण मिलाइएको बताए। महानिर्देशक हमालले भने, जस्तो सहज तरिकाले यात्रुले टिकट पाएका छैन । तर महानिर्देशक हमालले भने आफना कर्मचारीलाई पनि लाइनमै राखेर टिकट बिक्रीमा समस्या छ की भनेर बुझिरहेको बताएका छन् ।

‘विभागले टिकट बुकिङमा अनियमितता रोक्न र यात्रुहरुको सहजताका लागि विभिन्न स्थानमा यात्रु सहायता कक्षसँग अनुगनम टोली खटाएको छ’, महानिदेशक हमालले भने, ‘देशभर यात्रुको यात्रालाई मध्येनजर गरेर सवारी साधनको व्यवस्था गर्ने यातायात व्यवसायीसँग सहमति भएको छ । चाँडपर्वको समय हो सामान्य समस्या त हुन्छ । अन्य समय जस्तो सहज हुँदैन ।’

यता कोटेश्वरमा रहेको इलामेली टिकट काउन्टरका शेखर अधिकारीले भने सबैलाई एकै दिनको टिकट चाहिएकाले व्यवस्थापन गर्न अफ्ठ्यारो भएको दुखेसो सुनाए । उनले भने, ‘सबैलाई एकै दिनको टिकट चाहिन्छ । त्यसले समस्या भएको छ । फूलपातीको अघिल्लो दिन र फूलपातीको दिनमा मात्रै टिकट खोज्ने धेरै छन् । त्यो भन्दा अघि पछिको भए व्यवस्थापन गर्न सजिलो हुन्थ्यो ।’

उनले दशैंमा घरजाने यात्रु धेरै भएको र २ दिनका लागि मात्र टिकट खोज्ने गरेकाले समस्या भएको बताए । यद्यपी घटस्थापनादेखि नवमीसम्म सञ्चालन हुने गाडीमा सबै जानसक्ने अवस्था रहेको उनले सुनाए ।

नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका महासचिव सरोज सिटौलाले भने विगतमा जस्तो दशैंकै लागि भनेर नयाँ गाडीको व्यवस्था नगरिएको बताएका छन् ।

सडकको दूरावस्थाका बापजुत व्यवसायीले गाडी सञ्चालन गरेको भन्दै यसले जोखिम निम्तन सक्ने उल्लेख गरे । वर्षायाम तथा अन्य कारणले गर्दा देशभरका सडक बिग्रिएको भन्दै सिटौलाले दशैंको समय भएका कारण यात्रुलाई समस्या नहोस भनेर जबरजस्ती यातायात व्यवसायीले गाडी कुदाउन लगाएको बताए ।

‘सडक समयमै मर्मत गर्न सरकारले चासो दिनुपर्छ । यात्रुको समस्यालाई मात्र संम्बोधन गर्ने गरी लोकप्रिय हुन यातायता व्यवसायीलाई दोष लगाउन खोज्नु हुँदैन । सडकको हालत कस्तो छ दैनिक गाडी कुदाउन चालकलाई सोध्नुहोस,’ उनले भने ।

सरकारले नै जिम्मेवारी पूरा नगरेको भन्दै सिटौलाले काठमाडौंबाट सवारी बाहिरने नाकामै सडक बिग्रिएले समस्या आएको बताए ।

‘घण्टौंसम्म जाम हुन्छ । सेड्युल अनुसार गाडी कुदाउन सकिँदैन । अनि कसरी सबै भनेजस्तो हुन्छ । यो विषयमा सरकारले खोई बुझेको खोई ? भत्किएको सडकमा गाडी कुदाउदाँ बिग्रीयो भने, यसको जिम्मा कसले लिन्छ ?’ आक्रोशित हुँदै सिटौलाले सोधे ।

दशैंका लागि उपत्यका भित्रबाट मात्र अनुमानित १५ लाख अग्रिम टिकट बिक्री भइसकेको उनको भनाइ छ । देशभरबाट करिब ३० लाखभन्दा टिकट बिक्री भएको अनुमान महासंघको छ ।

गोंगबुस्थित नयाँ बसपार्क, कोटेश्वर, कलंकी, बल्खु, सुन्धारालगायत स्थानबाट टिकट बुकिङ गर्न सकिनेगरी व्यवस्था मिलाइएको नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघले जानकारी दिएको छ । तर, घटस्थापनाको दिन पनि सर्वसाधारण टिकटका लागि लाइन बस्नुपर्ने अवस्था छ ।

हरेक काउन्टरमा प्रहरी सहायता कक्ष राखिएरको प्रहरीले जनाएको छ । यसरी नै देशभरका बासपार्कमा अग्रिम टिकट लिनेको भीड लागेको छ ।

दशैं शुरु हुन एक सातामात्रै बाँकी रहँदा खुलाइएको टिकट बुकिङ काउन्टरहरुमा बिहानैदेखि यात्रुहरुको भिड नै लागिरहेको छ । जसका कारण पनि टिकट लिने यात्रुको भीड लागेको हो ।

गत वर्ष १० प्रतिशत भाडा बढाएर मात्रै बुकिङ खुल्ला गरिएको थियो । तर, यो वर्ष भने हाल कायम भएको भाडादरमै टिकटमा अग्रिम बुकिङ खोलिएको यातायात व्यवस्था विभागले जानकारी दिएको छ ।

दशैं मनाउन राजधानीबाट मात्र उपत्यकाबाट ३० लाखभन्दा बढी मानिस बाहिरिने गरेको आँकलन गरिएको छ । समयमा टिकट नपाउदाँ कतिपय सवसाधारण घर नजाने गरेका छन् ।