काठमाडौं– काठमाडौं महानगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा १३ अर्ब बजेट बिनियोजन गरेको थियो । तर बजेट बिनियोजन भएअनुसार महानगरले काम गर्न भने सकेन ।

योजना बनाउने र बजेट छुट्याउने काममा अघि भएपनि बजेटलाई बाँडफाँट गरी काम सुरु गर्न नसक्नु महानगरका लागि ठूलो चुनौती बनेको छ । काठमाडौं महानगरपालिकाले प्रशस्त बजेट हुँदाहुँदै न त खर्च गर्न सकेको छ न त प्रगति नै ।

महानगरले गत वर्ष आर्थिक वर्षमा गरेका कार्यहरु उपलब्धिमुलक नभएको मात्र होइन । कतिपय विषयमा छुट्याइएका बजेट समेत खर्च गर्न सकेन ।

महानगरको गत आर्थिक वर्षको बजेट १३ अर्ब २ करोड ९२ लाख ३ सय ७० रुपैयाँ रहेको थियो । महानगरले विभिन्न शीर्षकमा बजेट छुट्याएको थियो ।

मुख्य शीर्षकअन्तर्गत पुजीगत सम्पत्ती खर्च, तलव पारिश्रामिक सुविधा खर्च, कार्यालय संचालन खर्च, पूर्वाधार सुधार तथा अन्य विकास खर्च, सशर्त अनुदानमा पुँजीगत खर्च, जग्गा एकीकरण आयोजना गरी सो बजेट छुट्याएको थियो ।

त्यसमध्ये महानगरले ५ अर्ब २९ करोड ८६ लाख ४ हजार ५ सय ७८ रुपैयाँ मात्र खर्च गरेको छ । भने, ७ अर्ब ७२ करोड २६ लाख ३२ हजार १ सय २२ रुपैयाँ खर्च गर्न सकेन । यद्यपी यो रकम भने विभिन्न शिर्षकमा अड्किएर बसेको देखिन्छ ।

महानगरले आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा पनि ४ अर्ब ९९ करोड, ५७ लाख, ९ हजार ६ सय ३३ रुपैयाँ खर्च गरेको थियो ।

शून्य खर्चका यी शीर्षकहरु

महानगरले थुप्रै शीर्षकमा बजेट छुट्याएपनि कार्यक्रम गर्न नसक्दा खर्च शून्य देखिएको छ । महानगरले अन्य उपकरण ह्रास कट्टीका लागि १५ लाख, फर्निचर फिक्स्चरमा १० लाख, सवारी साधनमा २० लाख बजेट छुट्याएकोमा कुनै पनि रकम खर्च गरेको छैन ।

त्यसैगरी सार्वजनिक तथा पूर्वाधार विकास खर्च अन्तर्गत ढुंगा, इट्टा छाप्ने कामका लागि १५ करोड, पुल, कल्भर्ट १७ करोड बजेट बिनियोजन गरेको थियो । तर, तथ्याङ्कअनुसार महानगरले यी दुइ कार्यमा कुनै पनि रकम खर्च गरेको देखिँदैन ।

अस्पताल निर्माण गर्नका लागि १० लाख बजेट छुट्याएको छ भने त्यसको खर्च शून्य देखिन्छ । त्यस्तै सामुदायिक कुकुर नियन्त्रणका लागि ९ लाख छुट्याएकोमा खर्च देखिदैँन ।

साथै खाद्य सुरक्षा सम्बन्धी कार्यक्रम, प्रेस भेटघाट कार्यक्रम, सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय रोयल्टी लगायतका शीर्षकका छुट्याइएको बजेट खर्च शून्य देखिएको छ ।

पूर्वाधारका लागि छुट्याइएको बजेट भएन खर्च

पूर्वाधार सुधार तथा अन्य विकास खर्चका लागि महानगरले ८ अर्ब बजेट छुट्याएको थियो । बजेटअनुसार काम गर्न नसक्दा ३ अर्ब रकम मात्र खर्च गरेको छ ।

महानगरले गत आर्थिक वर्ष पूर्वाधार सुधारमा १ अर्ब बजेट छुट्याएको थियो जसमध्ये ७९ करोड बजेटमात्र खर्च भएको देखिन्छ ।

त्यस्तै सडक तथा फुटपाथमा ५४ करोड बजेटमा १ करोड खर्च, सडकबत्तीका लागि ५ करोड छुट्याएकोमा १ करोड खर्च, क्षतिपूर्ति तथा मुआब्जा वितरणका लागि ५ करोडमा ६१ लाख खर्च गरेको छ ।

त्यस्तै महानगरका क्षेत्रभित्र सवारी साधन पार्किङको समस्यालाई समाधान गर्न ८ करोड बजेट छुट्याइएको थियो जसमध्ये २४ लाख मात्र खर्च भएको देखिन्छ । शिक्षाका लागि १ अर्ब बजेट छुट्याएको देखिन्छ भने ६८ करोड रुपैयाँमात्र खर्च गरेको छ ।

सम्पदाका लागि १ अर्ब बजेट छुट्याएकोमा २८ करोड मात्रै खर्च गरेको देखिन्छ ।

यी लगायत महानगरले गत वर्ष थुप्रै कार्यक्रमका लागि छुटछुट्टै बजेट बिनियोजित गरेको थियो । बजेट हुँदाहुँदै पनि महानगरले काममा प्रगति हासिल गरेको देखिदैँन ।