काठमाडौं– काठमाडौं लगायत देशभर डेंगुको प्रकोप बढ्दै गएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो तथ्यांकका अनुसार साउन १ गतेदेखि भदौ २४ गते सम्ममा ५६ जिल्लाका ५ हजार ९५ जना बिरामीमा डेंगुको संक्रमण भएको छ ।

प्रदेश ३ मा धेरै बिरामी

महाशाखाले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा पछिल्लो समय प्रदेश ३ का जिल्लाहरुमा डेंगुको प्रकोप बढी देखिएको छ ।
प्रदेश ३ मा साउनदेखि भदौ २४ गते सम्ममा ३ हजार १ सय २६ जनामा डेंगु भेटिएको महाशाखाको तथ्यांक छ ।

यस्तै गण्डकी प्रदेशमा पनि बिरामीको संख्या एक हजार पुग्न लागिसकेको छ । गण्डकी प्रदेशमा ९ सय ७२ जनामा डेंगु भेटिएको छ ।

यस्तै प्रदेश १ मा ८ सय ३१ जना, प्रदेश ५ मा ९७ जना, प्रदेश २ मा ३९ जना, सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २७ जना र कर्णाली प्रदेशमा ३ जनामा डेंगुको संक्रमण भेटिएको छ ।

काठमाडौं र चितवनमा बढी बिरामी

प्रदेश ३ का १२ जिल्लाहरुमध्ये सबैभन्दा धेरै बिरामी काठमाडौं र चितवनका छन् । साउनयता मात्रै काठमाडौंमा १ हजार १ सय ७० जनामा डेंगु भेटिएको छ भने चितवनमा १ हजार १ सय २८ जनामा डेंगु भेटिएको छ । यस्तै मकवानपुरमा ७ सय २८ जना, ललितपुरमा ३५जना, भक्तपुरमा ३३जना, धादिङमा १८जना , काभ्रेमा ४ जना, सिन्धुलीमा ३ जना, नुवाकोट, दोलखा र रामेछापमा २/२ जना र सिन्धुपाल्चोकमा १ जना रहेका छन् ।

टेकु अस्पतालमा बिरामीको चाप 

काठमाडौंमा डेंगुको प्रकोप बढेसँगै टेकुमा रहेको शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालमा बिरामीको चाप बढेको छ । अस्पतालले डेंगुका बिरामीलाई लक्षित गर्दै छुट्टै डेंगु परीक्षण तथा परामर्श कक्ष समेत सञ्चालन गरेको छ ।

टेकु अस्पतालमा डेंगुको आशंकामा स्वास्थ्यजाँचका लागि दैनिक साढे ५ सय बिरामी आउने गरेको अस्पतालका सूचना अधिकारी रुपनारायण खतिवाडाले बताए । ती मध्ये आधा भन्दा बढी बिरामीको डेंगु भेटिएको छ ।

चिकित्सकलाई नै डेंगु, बिरामीलाई झुलभित्र राखेर उपचार 

शुक्रराज अस्पतालमा डेंगुका बिरामीको चाप बढेसँगै अस्पतालमा कार्यरत चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी र अन्य कर्मचारी समेत डेंगुबाट प्रभावित भएका छन् । टेकु अस्पतालमा साउन यता मात्रै १३ जना कर्मचारीमा डेंगुको संक्रमण देखिएको अस्पतालका सूचना अधिकारी रुपनारायण खतिवाडाको भनाइ छ ।

‘अस्पतालका चिकित्सक, कार्यलय सहयोगी र एचएहरुलाई पनि डेंगु भएको थियो,’ खतिवडाले भने, ‘७ जना कर्मचारी डेंगु ठिक भएर अस्पतालको काममा फर्किएका छन् भने ६ जना विदामा छन् ।’

अस्पताल परिसरमा पनि लामखुट्टे भएको र डेंगु सर्ने जोखिम उच्च रहेकाले अस्पतालले भर्ना भएका बिरामीलाई झुलभित्रै राखेर उपचार सेवा दिइरहेको छ ।

अस्पतालले डेंगुका बिरामीलाई लक्षित गरी २४ वटा शय्या छुट्टाएको छ । बुधबारमात्रै २३ जना डेंगुका बिरामी भर्ना भएर उपचार गराइरहेका छन् । डेंगु शय्या सबैमा झुलको प्रयोग गरिएको छ ।

डेंगु परीक्षण गर्न मेसिन कम

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल केन्द्रीय अस्पताल हो । शुक्रराज अस्पतालमा काठमाडौं उपत्यका बाहिरका बिरामीहरु डेंगुको संक्रमण भएकै कारण रेफर भएर समेत आउने गर्छन् ।

डेंगुको परीक्षण र उपचार गर्ने केन्द्रीय अस्पतालको ल्यावमा बिरामीको रगत परीक्षण गर्ने (कुटलर) उपकरण भने एउटा मात्रै छ । बिरामीको रगत परीक्षण गर्ने उपकरण एउटा मात्रै हुँदा उपकरणलाई क्षमता भन्दाबढी प्रयोग गर्नुपरेको सूचना अधिकारी खतिवडा बताउँछन् । डेंगु परीक्षणका लागि उपकरण एउटा मात्रै हुँदा बिरामीको रोग पत्ता लगाउनसमेत समय लाग्ने गरेको उनको भनाइ छ ।

‘डेंगुको लक्षण देखिएको बिरामीहरुलाई डेंगु भएको हो वा होइन भनेर ल्यावमा रगत पनि परीक्षण गर्नुपर्ने हुन्छ, तर हाम्रोमा एउटा मात्रै उपकरण छ,’ खतिवडाले भने, ‘औषधिमा दैनिक ३ सय बिरामीको रगत परीक्षण गर्ने मेसिनले अहिले एकहजार बिरामीको परीक्षण गर्दै आएका छौं ।’

उपकरण थप गर्न १ करोड बजेट माग

शुक्रराज अस्पतालले डेंगुका बिरामी बढ्दै गएपछि डेंगु परीक्षण किट र उपकरण खरिदका लागि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयसँग १ करोड ३५ लाख मागेको छ । एउटा मात्रै उपकरणले धेरै बिरामीको स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा मेसिन विग्रनसक्ने र बिरामीको चाप बढ्दै गएकाले उपकरण थप गर्नुपर्ने अवस्था रहेको सूचना अधिकारी खतिवडाले बताए ।

प्रधानमन्त्री कार्यालयबाटै डेंगु नियन्त्रणको महाअभियान ल्याउने तयारी

देशभर डेंगुको प्रकोप बढ्दै जाँदा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले भने एक्लैले नियन्त्रण गर्न नसक्ने बताएको छ । स्वास्थ्य मन्त्री उपेन्द्र यादवले नै स्वास्थ्य मन्त्रालय एक्लैले डेंगु नियन्त्रण गर्न नसक्ने बताएपछि अहिले प्रधामन्त्री कार्यलयमासमेत डेंगु नियन्त्रणको विषयमा छलफल शुरु भएको छ ।

सरकारले विभिन्न निकायसँग छलफल गर्दै डेंगु नियन्त्रणका लागि प्रधानमन्त्री कार्यालयबाटै नियन्त्रणको महाअभियानको घोषणा गर्ने तयारी भइरहेको स्रोतले बताएको छ ।

‘सरकारमा पनि डेंगु नियन्त्रणको विषयमा छलफल भइरहेको छ, प्रधानमन्त्री कार्यलयमा काठमाडौंका मेयर र स्वास्थ्यका निकायहरुसँग पनि छलफल भएको थियो,’ स्रोतले भन्यो, ‘प्रधामन्त्री कार्यालयबाटै प्रभावित जिल्लाहरुमा डेंगु नियन्त्रणका लागि महाअभियान संचालन गर्न निर्देशन दिने तयारी भइरहेको छ ।’