काठमाडौं– पेट्रोल-डिजेलबाट चल्ने गाडीलाई पेट्रोल पम्प चाहिएजस्तै विद्युतीय सवारी साधनका लागि व्याट्रि चार्जिङ स्टेशन चाहिन्छ ।

सहरका सडकमा विद्युतीय बस सञ्चालनका लागि निजी संस्थाहरुको होडबाजी चलिरहेको छ तर पर्याप्त मात्रामा चार्जिङ स्टेशन नहुँदा विद्युतीय बस सञ्चालन गर्नु रहर मात्र बनेको छ ।

अहिले सवारी साधन सञ्चालनमा ल्याउनेहरु आफैंले चार्जिङ स्टेशन बनाउनुपर्ने अवस्था रहेको छ । जसको फलस्वरुप केही महिनादेखि सञ्चालनमा आएको सुन्दर यातायात कम्पनीले पनि चावहिल भत्केको पुलस्थित आफ्नै ग्यारेजमा राखेको चार्जिङ स्टेशनबाट चार्ज गरि बस चलाइरहेको अवस्था छ ।

त्यसो त सार्वजनिक सवारी साधन सञ्चालनको हकमा सुन्दर यातायात रहेपनि नीजि स्तरबाट साना विद्युतीय गाडीहरु चलाउनेको संख्या धेरै छ । पछिल्ला समय विद्युतीय सवारी साधनको आकर्षण बढिरहेको पनि छ ।

तर सरकारी निकायबाट त्यसको पूर्वाधार निर्माणमा ध्यान नदिँदा चार्जिङ स्टेशनको अभावमा घरमै सवारी थन्काएर पेट्रोल-डिजेलकै सवारीसाधनमा आश्रित भइरहेको व्यवसायीहरु बताउँछन् ।

तिहारलगात्तै भक्तपुर र ललितपुरमा विद्युतीय बस

काठमाडौंमा पहिलोपटक विद्युतीय बस सञ्चालनमा ल्याएको सुन्दर यातायात प्रालिले तिहारलगात्तै ७ वटा थप बसहरु सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ ।

कम्पनीले दोस्रो चरणमा भित्र्याउन लागेका यी बसहरु ललितपुर र भक्तपुरका सडकमा गुड्ने सञ्चालक भेषबहादुर थापाले खबरहबलाई जानकारी दिए ।

भदौको तेस्रो साताबाट सुन्दरले आफ्ना बसहरुमार्फत यात्रुलाई सुविधा दिइरहेको छ । ‘अहिले ४ वटा विद्युतीय बसले सर्वसाधरणलाई सहज ढंगले ओसारपसार गरिरहेको छ’ खबरहबसँगको कुराकानीमा थापाले भने ‘७ वटा बस थपिदैछन्, त्यससँगै सडकमा ११ वटा बस गुड्नेछन्’ ।

पहिलो चरण्मा सञ्चालनमा ल्याएका बसहरु परीक्षण स्वरुप ल्याइएको र त्यसबाट राम्रो सफलता पाउने उद्धेश्यका साथ बसहरु थप्ने योजना बनाएको उनले बताए ।

थापाकाअनुसार ७ वटा नयाँ बस थपिएलगात्तै ती बसहरु नारायणगोपाल चोकदेखि ललितपुरको मेडिसिटी अस्पतालसम्म, गोगंबुबाट भक्तपुरहुदैँ सूर्यविनायसम्म, थानकोटदेखि बल्खु—कालीमाटी—जमल हुँदै जोरपाटीस्थित मेडिकल कलेजसम्म सञ्चालन हुनेछन् ।

‘पहिले १३ डिग्रीका बसहरु ल्याएका थियौं’ उनले भने ‘अब आउने बसहरु १८ डिग्रीका हुनेछन्’ । रुटअनुसार फरक पावरका बसहरु आवश्यकता पर्ने हुँदा ५ डिग्र्री बढि क्षमता भएका बस सञ्चालनमा ल्याउन लागेको उनले बताए ।
१८ डिग्री क्षमता हुँदा लोड बढी तान्ने बताउँदै उनी भन्छन्, ‘उकालोमा पनि समस्या पर्दैन’ ।

अनलाइन प्रणालीमा भाडा

जमानाअनुसार चल्नका लागि अनलाइन प्रणालीमा भाडा तिर्ने व्यवस्था ल्याएको थापा बताउँछन् । भन्छन्, ‘यात्रुले इ—सेवा, खल्ती, यूआर कोड, रिचार्ज कार्ड, आइएमई पे र मोवाइल गेट वे प्रयोग गरी मोवाइलबाटै भाडा तिर्न सक्छन्’ । यद्यपी यी सेवाहरु सञ्चालन गर्न नचाहने यात्रुले भने सिधै सहचालकलाई भाडा तिर्ने गरेका छन् ।

पछिल्ला समय सुन्दरले ल्याएका विजुली बसमा मात्र होइन् । ठूला सार्वजनिक यातायातमा कार्डको प्रयोग गर्नका लागि यो सिस्टम लागू भइरहेको छ ।

३ महिनाभित्र विद्युतीय ट्याक्सी सञ्चालन

सुन्दर यातायातले उपत्यकाका सडकमा आगामी ३ महिनासभित्र विद्युतीय ट्याक्सी सञ्चालनमा ल्याउने तयारी पनि गरेको छ । पर्यटन वर्ष २०२० लाई लक्षित गर्दै सडकमा सुन्दरका विद्युतीय ट्याक्सी सञ्चालनमा ल्याउन लागेको सञ्चालक थापा बताउँछन् ।

‘हामी पर्यटन वर्षको संघारमै आइपुगेका छौं’ भन्छन्, ‘पहिलो चरणमा २५ वटा ट्याक्सी भित्र्याउने छौं’ ।

यस्तो छ सरकारको पहल

नेपाल विद्युत प्राधिकरणले विद्युतीय सवारी साधनलाई बढावा दिनका लागि प्राधिकरणको केन्द्रिय कार्यालय रत्नपार्कमा नै चार्जिङ स्टेशन स्थापना गर्ने भएको छ ।

पेट्रोल पम्प जस्तै विद्युतीय सवारीका लागि चार्जिङ स्टेशन निर्माणको प्रक्रिया शुरु गर्न लागिएको कार्यकारी निर्देशक कुलमाङ घिसिङ बताउँछन् ।

एकैपटक ५० वटा सवारीसाधन पार्किङ गर्नसक्ने र तीनवटा सवारीसाधनलाई डेडिकेटेड चार्जिङ स्पेस उपलब्ध गराउन सक्ने संस्थासँग प्रस्ताव गरिएको विद्युत प्राधिकरणले जनाएको छ ।

साझालाई विद्युतीय बस किन्न रोक

सरकारले विद्युतीय बस सञ्चालनलाई प्राथमिकतामा रहेको बताउँदै आएको भने पनि साझा यातायातलाई विद्युतीय बस खरिदको लागि प्रक्रिया रोक्न निर्देशन दिएको छ ।

भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयले साझालाई विद्युतीय बस खरिदको प्रकृया अघि नबढाउन निर्देशन दिँदै पत्र पठाएको हो । तर के कारणले गर्दा विद्युतीय बस खरिद रोक्न परेको हो भन्नेबारे भने सरकारले केही खुलाएको छैन ।

एक वर्ष अघि सरकारले ३ सयवटा विद्युतीय बस किन्ने निर्णय गरेको थियो भने यसको जिम्मा साझालाई दिएको थियो ।

विद्युतीय बस किन्नका लागि नै प्रदेश तीन सरकारले ३० करोड, काठमाडौं महानगरपालिकाले १० करो र ललितपुर र साझा स्वयंले साढे २ करोड गरेर ४५ करोड रुपैयाँ जम्मा भएको थियो भने सरकारले बस किन्न ३ अर्ब रुपैयाँ साझालाई उपलव्ध गराएको थियो ।

रकम आएसँगै साझाका अधिकारीहरु भारत र चीनका बस कम्पनीमा पुगेका थिए । बसहरु हेरेर आएपछि खरिदको प्रकृया अघि बढेको थियो तर सरकारले एक्कासी बस नकिन्न साझालाई निर्देशन दिएको छ ।