काठमाडौँ- हरेक धर्मको आ-आफ्नै रीतीरिवाज हुने गर्दछ ।

हिन्दू धर्म शास्त्रका अनुसार कसैको मृत्यु भएपछि अन्तिम संस्कार गरिन्छ । तर, आज हामी हिन्दू धर्मसँग जोडिएको अनौठो जानकारी दिँदैछौँ।

पुराण आदी विभिन्न धार्मिक ग्रन्थका अनुसार मरेपछि मानिसको षेडसंस्कार मध्यको अन्तिम संस्कार गर्ने गरिन्छ । किनभने त्यसको प्रभाव अर्को जन्ममा पर्ने गर्दछ ।

त्यसैले अन्तिम संसकारमा बिना कुनै गल्ती वा त्रुटी सम्पन्न गर्नुपर्दछ भन्ने मान्यता रहेको छ । अन्तिम संस्कारमा एउटा महत्वपूर्ण क्रिया पनि गरिन्छ । त्यो हो कपाल क्रिया ।

कपाल क्रिया बिना हिन्दू धर्मका अनुसार अन्तिम संस्कार पूरा हुँदैन । यो क्रिया हेर्नेहरुको मन दुख्छ । तर, गरुड पुराणका अनुसार सैलाई मुखाग्नी दिइन्छ, त्यो बेला धेरै घ्यु शवको मुखमा हाल्ने गरिन्छ । किनभने उसको शिर राम्रोसँग जलोस् ।

सबै जलिसकेपछि मात्र शवको शिरमा लौरोले हान्ने गरिन्छ । यसैलाई नै कपाल क्रिया भन्ने गरिएको छ ।

शिरमा हान्नुको पहिलो कारण- यदि शिरमा लौरेले चुटेन भने पूरा शिर जल्दैन । अर्को कारण  भनेको बिना कपाल क्रिया अन्तिम संस्कार कहिल्यै पूरा हुँदैन ।

दोश्रो कारण धार्मिक मान्यताका अनुसार सांसारिक बन्धनबाट मुक्ती गरेर उसलाई मोक्ष प्राप्ती गराउनु हो ।

कपाल क्रियापछि मात्र एक मृत व्यक्तिको आत्मालाई मोक्ष मिल्ने धर्मशास्त्रहरुमा उल्लेख छ ।- एजेन्सीको सहयोगमा