काठमाडौँ- बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका पूर्वउपकुलपति डा. शेखर कोइरालाले चिकित्सा शिक्षाको सन्दर्भमा गम्भीर बहसको आवश्यकता रहेको बताएका छन् । खबरहब, रेडियो क्यान्डिड र इन्स्टिच्युट फर स्ट्राटेजिक एण्ड सोसियो-इकोनोमिक स्टडिज (आईएसएसआर) ले आयोजना गरेको ‘नेपालको नर्सिङ शिक्षा र जनशक्ति संकट’ विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेतासमेत रहेका डा. कोइरालाले राष्ट्रिय चिकित्सा ऐन २०७५ मा धेरै त्रुटिहरु रहेको उल्लेख गरे । काठमाडौँको दरबारमार्गस्थित पेभेलियन हलमा आयोजित कार्यक्रममा उनले आफ्नै १ सय शैया भएका अस्पतालले मात्रै नर्सिङ कार्यक्रम सञ्चालन गर्नसक्ने गरी ऐनमा गरिएको व्यवस्थामाथि पनि प्रश्न उठाए ।

नेपाली नर्सहरु विदेशिने क्रम ठूलो समस्याका रुपमा रहेको भन्दै उनले ऐन प्रक्रियामुखी भएको भन्दै यसका लागि सरकार उदार हुनुपर्ने उल्लेख गरे । नेपालमा नर्सिङ शिक्षालाई गुणस्तरीय र प्रभावकारी बनाउन चिकित्सा शिक्षा आयोगलाई दबाब दिइनुपर्ने भन्दै डा. कोइरालाले ऐनले व्यवस्था गरेको परीक्षा लिने तौरतरिकामा पनि सुधार हुनुपर्ने उल्लेख गरे ।

त्यसैगरी, कार्यक्रममा संसदको स्वास्थ्य, शिक्षा तथा सूचना प्रविधि समितिकी सदस्य सांसद विद्या भट्टराईले चिकित्सा शिक्षा ऐन बनाउँदा सरोकारवालाहरुसँग पर्याप्त छलफल हुन नसकेको स्वीकार गरिन् । उनले ऐनमा केही कमिकमजोरी भए थप छलफल तथा बहस गर्न सकिने भन्दै नर्सिङ जनशक्ति विदेशिएको विषयमा आफूहरुले सरकारको ध्यानाकर्षण गराइरहेको बताइन् । चिकित्सा शिक्षा ऐनमा भएका त्रुटिबारे समितिमा बारम्बार छलफल भइरहेको भन्दै सांसद भट्टराईले चिकित्सा शिक्षा आयोगसँग पनि थप छलफल आवश्यक रहेको बताइन् ।

त्यस्तै, कार्यक्रममा पूर्वप्रधानन्यायाधीश कल्याण श्रेष्ठले सरकारको नियन्त्रणमुखी कार्यशैलीका कारण पनि नर्सिङ शिक्षाको क्षेत्रमा समस्या आएको बताए । सरकारले नर्सिङ शिक्षामा सहयोगमुखी कार्यशैली अपनाउनुपर्ने भन्दै ऐनमा त्रुटि भए त्यसको पुनरावलोकन हुनुपर्ने धारणा राखे । उनले समग्र नर्सिङ क्षेत्रलाई प्रभावकारी बनाउन छुट्टै नर्सिङ आयोग गठन हुनुपर्ने पनि उल्लेख गरे । सरकारले नर्सिङ क्षेत्रका समस्यालाई अबिलम्ब सम्बोधन गर्नुपर्ने भन्दै पूर्वप्रधानन्यायाधीश श्रेष्ठले नर्सहरुको सामाजिक सुरक्षामा पनि ध्यान दिइनुपर्ने बताए ।

कार्यक्रममा शिक्षा मन्त्रालयकी उपसचिव दुर्गा कँडेलले ऐन आएरपछि समस्या उत्पन्न भयो भन्ने गुनासो सुनिएको भन्दै यसबारे थप अध्ययन हुनुपर्ने बताइन् । यसका लागि नसिङ पेशासँग सम्बद्ध पेशागत संघ संस्थाहरुले पनि पहल गर्नुपर्ने बताइन् । उनले स्वास्थ्य क्षेत्रसँग सम्बन्धित तथ्यांकहरु पनि पर्याप्त नभएको भन्दै पर्याप्त तथ्यांक भए नीति निर्माण गर्न पनि सहज हुने धारणा राखिन् ।

कार्यक्रममा आईएसएसआरका अध्येता सुदन ओलीले नेपालमा नर्सिङ शिक्षाबारे कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए । कार्यक्रमका सहभागीहरुले आफ्नै १ सय शैयाको अस्पताल भएका संस्थाले मात्र नर्सिङ शिक्षा सञ्चालन गर्न पाउने प्रावधान र नर्सिङ अध्ययनका लागि लागू गरिएको प्रवेश परीक्षा अव्यवहारिक रहेको भन्दै असन्तुष्टि जनाएका थिए । उनीहरुले नर्सहरुको सामाजिक सुरक्षा र तलब सुविधामा पनि ध्यान दिइनुपर्ने धारणा राखेका थिए ।

कार्यक्रममा नर्भिक इन्स्टिच्युट अफ नर्सिङका प्रमुख कार्यकारी केएन शर्मा, आईएसएसआरका अध्यक्ष नरेश श्रेष्ठ, सेती महाकाली नर्सिङ क्याम्पस महेन्द्रनगरका अध्यक्ष डा. नेत्रराज चटौतलगायत नर्सिङ शिक्षासँग सम्बद्ध शिक्षक, विद्यार्थी र सरोकारवालाको पनि उपस्थिती रहेको थियो ।