मेची सहकारी : बैंकभन्दा बढी विश्वास, सदस्यलाई उद्योगदेखि घरसम्म | Khabarhub Khabarhub

वित्त

मेची सहकारी : बैंकभन्दा बढी विश्वास, सदस्यलाई उद्योगदेखि घरसम्म


११ मंसिर २०८१, मंगलबार  

पढ्न लाग्ने समय : 5 मिनेट


63
Shares
  • change font
  • change font
  • change font

काठमाडौं – अहिले सहकारी सञ्‍चालकले करोडौं डुबाएर भागे वा बचत फिर्ता दिएनन् भन्दै कतिपय सहकारीका बचतकर्ताहरू सडकमा उत्रिएका छन् । राजनीतिक दलका मुख्य नेतासम्म हिरासत पुगेका छन् । सहकारी समस्याले राष्ट्रिय समस्याकै रूप लिएको छ ।

कोशी प्रदेशका उत्कृष्ट सहकारीमा मेची बहुउद्धेश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेड र नेपाल बहुउद्धेश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेड । विशेषतः झापामा यी सहरकारीहरूलाई बैंकभन्दा बढी विश्वास गर्ने गरिन्छ ।

मेची बहुउद्धेश्यीय सहकारीका हकमा हालसम्म यस्तो समस्या छैन । सेवा क्षेत्रका सदस्यहरूले यो सहकारीप्रति बैंकभन्दा बढी विश्वास राखेका छन् । सहकारीलाई यसका सञ्चालकहरूले देशमै उदाहरणीय बनाएका छन् । झापाको दमकमा कार्यालय रहेको सहकारीले यस क्षेत्रमा देशभर नै प्रख्याती कमाएको छ ।

मेची बहुउद्धेश्यीय सहकारीको स्थापना वि.सं. २०५४ साल भदौ १२ गते भएको थियो । सहकारी आन्दोलनका अभिभावक स्वर्गीय गणेशप्रसाद बस्नेतको अगुवाइमा २९ जना मिलेर एक लाख ४५ हजार रुपैयाँ पुँजीबाट शुरू गरेको सहकारीको पुँजी अहिले चार अर्ब रुपैयाँभन्दा माथि छ ।

दमकलाई आधार बनाएर स्थापना भएको सहकारीले अहिले झापा, इलाम र मोरङमा शाखा विस्तार गरिसकेको छ । २९ जनाबाट सदस्यसङ्ख्या १६ हजार ७२९ जना सदस्यहरू पुगिसकेका छन् ।

वित्तीय अवस्था

मेची सहकारी संस्था लिमिटेडको कुल सम्पत्ति चार अर्ब तीन करोड रुपैयाँ नाघिसकेको छ । जगेडा कोषमा पनि २१ करोड रुपैयाँ छ । अन्य कोषमा आठ करोड २१ लाख रुपैयाँ छ । संस्थाको कुल बचत तीन अर्ब ३६ करोड छ भने तीन अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेको छ ।

सहकारीको संस्थागत पुँजी मात्रै ३४ करोड २२ लाख रुपैयाँ छ । यस्तै, कर्जा जोखिम कोष व्यवस्थापनमा सहकारीले पाँच करोड रुपैयाँ राखेको छ । यस संस्थाको शेयर पुँजी मात्रै ३७ करोड ८१ लाख ५३ हजार रुपैयाँ छ । अहिले यस सहकारीका शाखा सङ्ख्या १२ पुगेको छ ।

सहकारीमा ९५ कर्मचारी आबद्ध छन् । अहिले सहकारीले आफ्ना सदस्यलाई आवश्यक पर्ने सम्पूर्ण काम गर्दै आइरहेको छ । विभिन्न जिल्लामा सहकारी डुबिरहेका बेला मेची सहकारीले भने उत्कृष्ट सहकारी व्यवसायको सम्मान प्राप्त गर्दै आइरहेको छ ।

यस सहकारीले २८ वर्षे यात्रा पूरा गर्दा एउटा विशाल लक्ष्य हासिल गरिसकेको छ । आफ्नो संस्थामा आवद्ध सदस्यहरूको हक हितका लागि संस्था स्वास्थ्य, शिक्षा र वासस्थान लगायत क्षेत्रमा विशेष ध्यान दिँदै आइरहेको सरकारी सञ्चालकहरू बताउँछन् ।

सेवा क्षेत्रका मानिसहरूले बचत रकम जम्मा गर्न वाणिज्य बैंकहरूभन्दा पनि मेची सहकारीलाई नै रोज्ने गरेका छन् । यो स्थितिले नागरिकस्तरमा मेची सहकारीप्रतिको विश्वसनीयता उजागर गर्छ ।

हाल आवश्यकताभन्दा पनि बढी तरलता रहेको सहकारीले जनाएको छ । सहकारीसँग अहिले ४९ करोड दुई लाख रुपैयाँभन्दा धेरै तरलता छ । अन्य सहकारीमा बचतकर्ता बचत फिर्ता माग्न सहकारी धाइरहेका छन् । तर, मेचीका हकमा बचतकर्ताले आफ्नो बचत सहकारीमार्फत लगानी गर्ने क्षेत्र खोज्ने गर्छन् ।

महिला उद्यमीलाई सहुलियतमा ऋण

सहकारीले उद्योगमा जोडिन चाहने महिलाहरूका लागिसहुलियतपूर्ण ऋण व्यवस्था गरेको छ । आफै आत्मनिर्भर बन्न खोजिरहेका महिलाहरू यो ऋणमा निकै आर्कषित रहेका सहकारीका अध्यक्ष नारायणप्रसाद भट्टराईको भनाइ छ ।

आफूलाई इच्छा लागेको उद्योग खोल्न महिलाहरूले सुरुवाती चरणमा १० लाख रुपैयाँसम्म ऋण प्राप्त गर्न सक्छन् । उद्योग सञ्चालन गर्न चाहनेहरूले लिएको ऋणको ब्याज तीन वर्षसम्म स्थिर रहने गरेको छ । केही गर्छु भन्ने सोच भएका महिलाहरूलाई अघि बढ्ने हौसला स्वरुप ब्याजदर छुट दिएको अध्यक्ष भट्टराईको भनाइ छ ।
‘महिलाहरूले उद्योग खोल्न लिएको ऋणको ब्याज तीन वर्षसम्म बढ्ने छैन । यदि ब्याज घट्यो भने घट्छ, तर बढदैन,’ अध्यक्ष भट्टराईले भने ।
अहिले धेरै महिला दिदिबहिनीहरू यो ऋणप्रति आकर्षित भएको उनी बताउँछन् । महिलालाई अघि बढाउन सकेको खण्डमा समाज विकास हुनुका साथै देशमै रोजगारी सिर्जना हुने भएकाले यो ऋण अर्थपूर्ण रहेको उनको भनाइ छ ।

हाउजिङ निर्माण

सहकारीले सदस्यहरूलाई सुरक्षित आवास उपलब्ध गराउन झापाको दमक नगरपालिका–४ मा ‘मेची आवास’ स्थापना गरेको छ । सहकारीले आफ्नो संस्थामा आबद्ध सदस्यहरूलाई सुरक्षित बसोबास सुनिश्चित गर्न पहिलो आवास योजना सफल पारेको छ ।

पहिलो योजनामा सहकारीले दमकमा ३७ कठ्ठा जग्गा किनेर जम्मा ५७ वटा घर निर्माण गरेको छ । ती सबै घर सहकारी सदस्यले नै किनिसकेका छन् । ती घर सदस्यहरूले निकै मन पराएका सहकारीका प्रमुख कार्यकारी अघिकृत (सीईओ) खेमराज बगालेले बताए ।

‘हामीले आवास निर्माण गर्न डिजाइन बनाएर सदस्यहरूलाई देखाउने बित्तिकै धेरैले मन पराउनुभएको थियो । अधिकांश घर नबन्दै बुकिङ भइसकेका थिए,’ बगालेले सुनाए । यस आवास योजनाका कारण संस्थाप्रति सदस्यहरू अझ आर्कषित बनेका उनको भनाइ छ ।

केही सदस्यहरूले सबै रकम तिरेर घर किनेका हुन् भने केहीले किस्तामा बुझाउने सर्तमा ! घरहरूको मूल्य ४२ लाखदेखि ५१ लाख रुपैयाँसम्म तोकिएको थियो । सबै घर एउटै डिजाइनमा निर्माण भए पनि जग्गाको क्षेत्रफल थपघट भएका कारण मूल्यमा केही तलमाथि परेको उनको भनाइ छ । इन्जिनियरले निकालेको मूल्यभन्दा ३५ प्रतिशत कम दाममैए सदस्यहरूलाई घर हस्तान्तरण गरिएको बगालेले बताए ।

पहिले निर्माण भएका घर सदस्यहरूले अत्याधिक मन पराएपछि दोस्रो चरणमा पनि सहकारीले आवास निर्माण गर्न लागेको छ । यसमा पनि दुई तहका घरहरू निर्माण हुनेछन् ।

पहिलो तहमा ४० लाख रुपैयाँभन्दा तलको बजेटमा सहकारीका सदस्यहरूले प्राप्त गर्न सक्ने खालका हुनेछन् । दोस्रो तहमा ८० देखि ९० लाख रुपैयाँसम्म पर्ने घरहरू निर्माण गरिनेछ ।

पढाइबाट वञ्चित भएकाहरूका लागि शिक्षा

सहकारीले अहिलेसम्म २५ जना बालबालिकालई शिक्षासँग जोडेको छ । निम्न आय भएका समुदाय वा असहाय र टुहुरा बालबालिकालाई शिक्षाबाट वञ्चित हुने नदिन सहकारीले शैक्षिक अभियान पनि थालेको हो ।

विद्यालय पुर्‍याइएका सम्पूर्ण विद्यार्थीहरूले राम्रो नतिजासाथ १२ कक्षा उत्तीर्ण गरे सहकारीले रोजगारीको पनि सुनिश्चितता गर्ने जनाएको छ । पठनपाठनमा लाग्ने सम्पूर्ण खर्च सहकारीले नै ब्यहोरेको छ ।

बालबालिकाहरू शिक्षाबाट वञ्चित भए भविष्य अँध्यारो हुने भएकाले यस्तो वातावरण सिर्जना हुन नदिन विपन्न परिवारका बालबालिकालाई शिक्षासँग जोडिएको सहकारीले जनाएको छ । सहकारीले नै पढाएर १२ कक्षा पास गरेका एक जनालाई हालै सहकारीकै कर्मचारी नियुक्त गरिएको सीईओ बगालेले बताए ।


रबर उद्योगमा लगानी

सहकारीले दमकमै रहेको रबर उद्योगमा पनि लगानी गरेको छ । १२ बिघा जग्गामा गरिएको रबर खेतीमा सहकारीको ४५ प्रतिशत लगानी छ ।
विभिन्न सहकारीहरूसँग मिलेर गरेको रबर खेतीमा पनि मेची सहकारीको सबैभन्दा बढी हिस्सा छ ।

सहकारीमा आवद्धसदस्यहरूलाई सहकारीले घुमफिरका लागि पनि लैजाने गरेको छ । सदस्यहरूसँग जोडिएर नै सहकारीको विकास हुने भएका कारण सदस्यहरूलाई विभिन्न तालिम, जनचेतनामुलक काममा अघि बढाउनुका साथै वर्षमा एकपटक घुमफिरमा लैजाने गरिएको सहकारीले जनाएको छ । यस वर्ष पनि सहकारीले सदस्यहरूलाई मुक्तिनाथ दर्शन गराउने योजना बनाएको छ ।

सहकारी बजारको योजना

सहकारीको कार्यक्षेत्र विस्तार क्रममा मोरङको उर्लाबारीमा मेची सहकारीले सहकारी बजार खोल्ने योजना पनि अघि बढाएको छ ।

सहकारीमा आवद्ध किसानलाई लक्षित गरी उनीहरूले उत्पादन गरेको खाद्यवस्तु बजारीकरण गर्न सहकारी बजार खोल्न लागिएको हो । यसमा विभिन्न प्रकारका खाद्यबाली लगायत समाजमा आवश्यक पर्ने सबै कुरा सहजै उपलब्ध हुने सहकारीले जानकारी दिएको छ ।

यो बजार खुलेसँगै उत्पादन गरेर पनि बजारीकरण गर्न नसकेको किसानहरको समस्या हल हुने सहकारीका सीईओ बगालेको भनाइ छ । सहकारीमा आवद्ध मात्र नभई अन्य मानिसहरूले पनि यो बजारको फाइदा लिन सक्ने उनले बताए ।

सहकारीले यो बजार आफ्नै जग्गामा खोल्न लागेको हो । सहकारीले उर्लाबारी बजारमा खोल्न लागेको उक्त बजारमा दुई तलाको भवन निर्माण गरिनेछ भने भवनमा ६४ कोठा हुनेछन् ।

खानेपानी उद्योग खोल्ने योजना

सहकारीले आफ्नो व्यवसायलाई अझ विस्तार गर्ने क्रममा खानेपानी उद्योग खोल्ने योजना पनि बनाएको छ । स्वच्छ पानी सबैको पहुँचमा पुर्‍याउने योजनाका साथ पानी उद्योग खोल्न लागिएको सहकारी सञ्चालकहरूले जनाएका हुन् ।

पानी उद्योग खोल्दा दमकमा सहकारीकै नाममा रहेको १५ कठ्ठा जग्गा सदूपयोग हुनुका साथै नेपालमै रोजगारी सिर्जना गर्ने लक्ष्य रहेको सहकारीका अध्यक्ष भट्टराईले बताए ।

सहकारमिा आवद्ध सदस्यहरूमध्ये ५०० भन्दा बढी खानेपानी व्यवसायी भएका कारण उनीहरूलाई पनि उद्योगमा सामेल गराएर उनीहरूमै पानी बिक्री गर्ने सहकारीको उद्धेश्य छ ।

प्रकाशित मिति : ११ मंसिर २०८१, मंगलबार  २ : ५३ बजे

काठमाडौंसँग पोखरा ६ विकेटले पराजित

काठमाडौं– नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) क्रिकेटमा काठमाडौं गुर्खाजले तेस्रो जित

पोखराले दियो काठमाडौंलाई १३९ रनको लक्ष्य

काठमाडौं– नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) क्रिकेट अन्तर्गत आज बिहानको खेलमा

बुटवलमा जिप दुर्घटना, तीनजनाको मृत्यु

लुम्बिनी– पूर्वपश्चिम राजमार्गस्थित बुटवलको तिनाउ पुल नजिकै बोलेरो जिप दुर्घटना

काठमाडौंको तापक्रम २.० डिग्री सेल्सियसमा झर्‍याे

काठमाडौं– जल तथा मौसम विज्ञान विभाग मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले काठमाडौं

आज पनि चलेनन् पोखराका कप्तान कुशल : १२ औं ओभरमा चार विकेट गुमायो

काठमाडौं – नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) अन्तर्गत शनिबारको पहिलो खेलमा