काठमाडौं – संयुक्त राज्य अमेरिका र चीनबीचको व्यापार युद्धमा करसम्बन्धी अस्थायी युद्धविराममा सहमति भएपछि आफ्नो पहिलो सार्वजनिक भाषणमा चिनियाँ नेता सी जिनपिङले ‘धम्की’ र ‘प्रभुत्ववाद’ को आलोचना गरेका छन् ।

सीएनएनले लेखेको छ – एक शताब्दीमा नदेखिएका ठूला परिवर्तनहरू तीव्र गतिमा बढिरहेका छन्, जसले ‘राष्ट्रहरू बीच एकता र सहयोगलाई अपरिहार्य बनाएको छ,’ सीले मङ्गलबार बेइजिङमा शिखर सम्मेलनका लागि भेला भएका ब्राजिल, कोलम्बिया र चिलीका राष्ट्रपतिसहित ल्याटिन अमेरिकी र क्यारिबियन अधिकारीहरूलाई सम्बोधन गर्दै भने ।

‘व्यापार युद्धमा कोही पनि विजेता हुँदैनन् । धम्की वा प्रभुत्ववादले केवल आत्म–एक्लोपनतर्फ डोर्‍याउँछ,’ उनले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँगको व्यापार सङ्घर्षपछि यो चेतावनी पुनः दोहोर्‍याएका हुन् ।

ल्याटिन अमेरिका र क्यारिबियनमा चीनको प्रभावलाई सुदृढ पार्न र यस क्षेत्रमा अमेरिकाको परम्परागत प्रभुत्वलाई चुनौती दिन सन् २०१४ मा स्थापना भएको चीन–सीईएलएसी फोरमको चौथो मन्त्रीस्तरीय बैठकको उद्घाटनमा सीले पहिलो औपचारिक वक्तव्य दिएका हुन् । सीईएलएसी ल्याटिन अमेरिकी र क्यारिबियन राज्यहरूको समुदाय हो ।

अमेरिका र चीनले सुरुवाती ९० दिनको अवधिका लागि एकअर्काका सामानमा लगाइएको कर फिर्ता लिने घोषणा गरेको एक दिनपछि सीको यो भाषण आएको हो । सीएनएनले लेखेको छ – यो आश्चर्यजनक सफलता हो जसले दण्डदायी व्यापार युद्धलाई कम गरेको छ र विश्वव्यापी बजारहरूलाई उत्साहित बनाएको छ ।

हप्तौंसम्म, चीन अमेरिकी दबाबको विरुद्धमा दृढ रह्यो र अन्ततः शतप्रतिशतमाथि पुगेको बढ्दो शुल्कबाट पछि हट्न अस्वीकार ग¥यो । त्यस समयमा, बेइजिङले कूटनीतिक आकर्षणको आक्रामक सुरुवात पनि गर्‍यो । आफूलाई विश्वव्यापी व्यापारको रक्षकको रूपमा प्रस्तुत गर्दै ‘अमेरिकी धम्की’ विरुद्धमा देशहरूलाई एकजुट गर्‍यो ।

मङ्गलबार, व्यापार युद्धविरामका बावजुद सीले आफ्नो अडानलाई निरन्तरता दिए । ल्याटिन अमेरिका र क्यारिबियनसँग ‘एकता’ बलियो बनाउने वाचा गरे । जुन क्षेत्र ट्रम्पले वाशिङ्टनको वर्गमा नजिक ल्याउन खोजेका छन् । चीन र सीईएलएसी देशहरू बीचको व्यापार गत वर्ष पहिलो पटक ४५०० अर्ब नाघेको चिनियाँ नेताले उल्लेख गरे ।

‘चीन र ल्याटिन अमेरिकी तथा क्यारिबियन देशहरू ग्लोबल साउथका महत्वपूर्ण सदस्य हुन् । स्वतन्त्रता र स्वायत्तता हाम्रो गौरवशाली परम्परा हो । विकास र पुनरुत्थान हाम्रो अन्तर्निहित अधिकार हो । र निष्पक्षता र न्याय हाम्रो साझा लक्ष्य हो ।’ सीले भने ।

‘भूराजनीतिक र समूह टकरावको उत्तेजित अन्तर्धारा र एकपक्षीयता साथै संरक्षणवादको बढ्दो लहरलाई सामना गर्दै, चीन हाम्रा ल्याटिन अमेरिकी र क्यारिबियन साझेदारहरूसँग हात मिलाउन तयार छ ।’ उनले थपे ।

चिनियाँ नेताले सीईएलएसी देशहरूलाई उनीहरूको विकासलाई सहयोग गर्न ६६ अर्ब युआन (४९.२ अर्ब) बराबरको क्रेडिट लाइन प्रदान गर्ने वाचा पनि गरे । क्रेडिट लाइनहरू युआनमा मूल्याङ्कन गरिनेछ । यो कदम यस क्षेत्रमा चिनियाँ मुद्रालाई लोकप्रिय बनाउने ठूला प्रयासहरू मध्ये एक हो ।

ल्याटिन अमेरिकाका देशहरूमा शीर्ष व्यापारिक साझेदारहरूमध्ये चीन मुख्य देश हो । गत वर्ष, चीन ब्राजिलको भटमासको मुख्य गन्तव्य थियो र कुल निर्यातको ७३% भन्दा हिस्सा ओगटेको थियो ।