शरीर सञ्चालनमा रगत सबैभन्दा महत्वपुर्ण हुन्छ । यो शरीरलाई अत्यन्त महत्वपुर्ण तत्व हो । रगत शरीरको हरेक रातो तरल पदार्थ हो । यो प्लाज्मा र रक्त कोषहरुको समिश्रणबाट बनेको हुन्छ ।
रगतले शरीरका कोषहरुमा ग्लुकोज, एमिनो एसिड लगायतका पोषक तत्वसँगै अक्सिजन लगायतका आवश्यक पदार्थहरु पुर्याउने काम गर्दछ । रगतको सञ्चालनले गर्दा हाम्रो जीवन चलिरहेको हुन्छ । हाम्रो शरीरमा रगत छ भन्ने हामीलाई थाहा भएतापनि यसले के गर्छ भन्ने कुरा हामीलाई थाहा नहुन सक्छ । आज हामी रगतबारे केहि जानकारी दिदैछौ :
१. मानिसको जीवनलाई रगत अनिवार्य हुन्छ ।
२. एक वयस्क मानिसको शरीरमा औसत ५ दशमलब ५ लिटर रगत हुन्छ ।
३. मानिसको शरीरमा, कुल वजनको ७ प्रतिशत रगत हुन्छ ।
४. रगतले शरीरमा काम नलाग्ने कार्वन डाइक्साइडलाई निष्काशित गर्दछ ।
५. रगतले शरीरलाई आवश्यक नरहेको यूरिक, ल्याक्टिक एसिड तत्व निश्कासित गर्दछ ।
६. रगतमा प्लाज्माको मात्रा ५४.३ प्रतिशत हुन्छ ।
७. रगतमा रातो रक्तकोष ४५ प्रतिशत र सेतो रक्तकोष ०.७ प्रतिशत हुन्छ ।
स्वस्थ मानिसले हरेक तीन महिनामा रक्तदान गर्दा शरीरमा कुनै असर हुदैन । सामान्यतया १८ देखि ६५ वर्ष उमेरसम्मका स्वस्थ व्यक्तिको रगत बिरामीका लागि उपयोगि हुन्छ । एकजनाले दिएको रगतबाट हाल तिनवटा पदार्थ बनाई तीन जनाको ज्यान बचाउन सकिन्छ । त्यसैले रक्तदानलाई जीवनदान समेत भन्ने गरिन्छ ।
प्रतिक्रिया