दोहा – एमनेस्टी इन्टरनेशनलले कतारले अहिले विश्वकप चलिरहेका बेला मात्र होइन पछि पनि प्रतिज्ञा गरिएका सबै श्रम सुधारहरू पूरा गर्नुपर्ने जनाएको छ।

मानवअधिकार संगठनले फिफा र कतारलाई खाडी देशमा दुर्व्यवहारमा परेका आप्रवासी कामदारहरूको लागि क्षतिपूर्ति कोष स्थापना गर्न बारम्बार आह्वान गरिरहेको छ।

प्रवासी कामदारहरूको अवस्थाको बारेमा अन्तिम प्रि-टूर्नामेन्ट ब्रीफिंगले देशभर व्यापक दुर्व्यवहार जारी रहेको खुलासा गरेको छ। २०१७ बाट कतारको श्रम प्रणालीको सुधारले देशमा काम गर्ने २० लाख आप्रवासीहरूको लागि केही उल्लेखनीय सुधारहरू निम्त्याएको छ। तर प्रभावकारी कार्यान्वयनको अभावले कामदारहरूले अझै पनि दुर्व्यवहारको सामना गरिरहेको एमनेस्टी इन्टरनेशनलले उल्लेख गरेको छ।

जसमा ‘दिनको बिदा अस्वीकार हुनु, खतरनाक अवस्थामा काम गर्नु, न्याय प्रणालीमा सीमित पहुँच हुनु, समयमा भुक्तानी नगर्नु र जागिर परिवर्तन गर्दा अवरोधहरू सामना गर्नु पर्नेछ। हजारौँ आप्रवासी कामदारहरूको मृत्युको अनुसन्धान हुन सकेको छैन र ती सयौँको मृत्यु चरम गर्मीमा काम गर्दाको परिणाम हो।’ एमनेस्टी इन्टरनेशनलका आर्थिक र सामाजिक न्याय प्रमुख स्टिभ ककबर्नले भनेका छन्, ‘यद्यपि कतारले विगत पाँच वर्षमा श्रम अधिकारमा महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको छ। यो प्रचुर मात्रामा स्पष्ट छ कि त्यहाँ अझै धेरै दूरी छ। कानुनी कमजोरी र अपर्याप्त कार्यान्वयनका कारण हजारौँ कामदारहरू शोषण र दुर्व्यवहारको परिचित चक्रमा फसेका छन्।’

विश्वकप नजिकिँदै गर्दा आप्रवासी कामदारहरूलाई शोषणबाट जोगाउने काम आधा मात्रै भएको उसको बुझाइ छ। हाल दुर्व्यवहारमा परेकाहरूलाई क्षतिपूर्ति दिने काम मात्रै सुरु भएको जनाइएको छ। ‘कतार दीर्घकालीन सुधार गर्न प्रतिबद्ध छ। विश्वकप सकिए पछि पनि प्रगति रोकिनु हुँदैन।’ ककबर्नले थपे।

सेप्टेम्बरमा एमनेस्टी इन्टरनेशनलले गरेको विश्वव्यापी सर्वेक्षणले २०२२ को विश्वकपको तयारीका क्रममा पीडित आप्रवासी कामदारहरूको क्षतिपूर्तिको लागि आम जनता र फुटबल फ्यानहरू दुवैमा ठूलो समर्थन प्रकट गरेको छ।

खोजहरूले मे २०२२ मा मानवअधिकार संगठनहरू, फ्यान समूहहरू र ट्रेड युनियनहरूको गठबन्धनद्वारा सुरु गरिएको ह्याच ट्याग पेअफ फिफा अभियानलाई समर्थन गर्दछ। जसले फुटबल संघ र कतारी अधिकारीहरूलाई कामदारहरूलाई क्षतिपूर्ति दिन र भविष्यमा हुने दुर्व्यवहारहरू रोक्नको लागि व्यापक सुधार कार्यक्रम स्थापना गर्न आह्वान गर्दछ।

कतारमा आगामी २० नोभेम्बरदेखि  १८ डिसेम्बरसम्म विश्वकप हुँदैछ। प्रतियोगिताका लागि विश्वभरबाट २० लाख बढी दर्शक आउने अनुमान गरिएको छ।