आज असार २९, २०८० या अंग्रेजी क्यालेन्डर अनुसार जुलाई १४, २०२३ । तपाईँले थाहा पाउनुपर्ने आज संसारभर भएका प्रमुख घटनाहरू यसप्रकार रहेका छन् ।
पुटिनले युक्रेनमा युद्ध हारेको अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडेनको दाबी
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनमा जारी युद्ध हारेको र रूससँग स्रोतको अभाव रहेको साथै आर्थिक सङ्कटमा परेको बताएका छन् ।
नर्डिक नेताहरूसँगको वार्तापछि हेलसिन्कीमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बाइडेनले भने, “पुटिनले युद्ध हारेका छन् । उनले युक्रेनको युद्ध जित्ने कुनै सम्भावना छैन ।” उनले युक्रेनी जवाफी हमलाले रूसलाई युद्ध अन्त्य गर्न वार्ताका लागि दवाव दिन सक्ने बाइडेनले बताए ।
“युक्रेनले आफ्नो आक्रमणमा महत्वपूर्ण प्रगति गरेको छ र यसले वार्ताको माध्यमबाट समाधान निकाल्नेछ भन्ने मेरो आशा र विश्वास छ,” बाइडेनले पत्रकारहरूसँगको कुराकानीमा भने ।
एक फरक प्रसङ्गमा उनले भने, “रूसी भाडाको सेनाको नेतृत्व गरेका प्रोगोजिनलाई बिषाक्त पदार्थ सेवन गराएर हत्या गर्ने प्रयास हुनसक्ने भएकोले यसप्रति सम्बन्धित सजग रहन सजग रहन आवश्यक हुन्छ ।”
उनले युक्रेनमा रूसले आणविक हतियार प्रयोग गर्नसक्ने सम्भावना रहेको पनि दाबी गरे ।
युक्रेनसँगको खाद्य सम्झौता तोड्ने पुटिनको संकेत
रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले विदेशी हतियारले युक्रेनको युद्धभूमिको अवस्था परिवर्तन गर्न नसक्ने बताएका छन् ।
उनका अनुसार ती विदेशी हतियारहरुले थप तनाव बढाउने छन्, लडाइँलाई तिव्र पार्नेछ र अन्ततः विनाश निम्त्याउने छ भन्दै युक्रेनलाई उनले चेतावनीसमेत दिएका छन् । राष्ट्रपति पुटिनले रुसी सेनालाई प्राथमिकताका आधारमा विदेशी ट्यांकलाई कारबाही गर्न समेत निर्देशन दिएका छन ।
नेटो शिखर सम्मेलनपछि पहिलो पटक रुसी सरकारी टेलिभिजनमार्फत राष्ट्रपति पुटिनले आफ्नो धारणा बाहिर ल्याएका हुन । पुटिनले युक्रेनलाई नेटो सदस्यता दिने आश्वासन रुसको सुरक्षाका लागि खतरनाक भएको र यसले फेरि एकपटक विश्वव्यापी तनाव बढेको प्रारम्भिक प्रतिक्रिया दिएका छन् ।
फ्रान्सले युक्रेनलाई २५० किलोमिटर मार हान्न सक्ने क्रुज क्षेप्यास्त्र दिने घोषणा गरेकोमा पनि पुटिनले आपत्ति जनाएका छन । यद्यपि, फ्रान्सको सो सहयोगले उल्टै क्षति पुर्याउने छ तर युद्ध मैदानको अवस्था परिवर्तन नहुने बताए ।
युक्रेनसँगको खाद्यान्न निर्यात सम्झौतामा पुटिनले रुसका केही अपेक्षा पूरा नभएमा यो सम्झौतालाई निरन्तरता नदिने बताएका छन् । यस सम्झौताको म्याद जुलाई १७ मा सकिँदैछ ।
यस सम्झौता अन्तर्गत खाद्यान्न बोकेका युक्रेनी जहाजहरू रूसी सेनाको अनुमतिमा मात्र ब्ल्याक सागर हुँदै बाहिर जान पाउँछन् । युक्रेनी जहाजहरू विदेश जानको लागि यो एक मात्र तरिका र बाटो पनि हो ।
भारतद्वारा चन्द्रयान–३ प्रक्षेपण
भारतले चन्द्रमाको सतहमा मानवरहित अन्तरिक्ष यान अवतरण गर्ने प्रयासलाई निरन्तरता दिँदै चन्द्रयान–३ प्रक्षेपण गरेको छ ।
दक्षिणी राज्य आन्ध्र प्रदेशको श्रीहरिकोटाबाट चन्द्रयान–३ अन्तरिक्ष यान लिएर उडेको हो ।
भारतसँग ‘कट–प्राइस एयरोस्पेस’ कार्यक्रम छ जुन विश्वव्यापी अन्तरिक्ष शक्तिहरूले अन्तरिक्षमा पुग्न पाएको सफलतापछि द्रूत गतिमा बन्द गरेका छन् ।
यसअघि रूस, संयुक्त राज्य अमेरिका र चीनले मात्र चन्द्रमाको सतहमा नियन्त्रित अवतरण गरेका थिए ।
चन्द्रमामा यान प्रक्षेपण गर्ने भारतको अन्तिम प्रयास ग्राउन्ड कन्ट्रोलले रकेट अवतरण गर्नुभन्दा केही क्षणअघि सम्पर्क गुमाएपछि चार वर्षअघि असफल भएको थियो ।
यदि भारतीय अन्तरिक्ष यानको बाँकी भाग योजना अनुसार अघि बढ्यो भने चन्द्रयान–३ अगस्ट २३ देखि २४ को बीचमा चन्द्रमाको सानो खोजी गरिएको दक्षिणी ध्रुवनजिकै सुरक्षित रूपमा अवतरण हुनेछ ।
यसैबीच फ्रान्स भ्रमणमा रहेका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले ट्वीट गर्दै यो मिसनले ‘हाम्रो राष्ट्रको आशा र सपना’ बोकेको बताउनुभएको छ ।
भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान सङ्गठन इसरोले बनाएको चन्द्रयान–३ अन्तरिक्ष यानमा विक्रम नामको ल्यान्डर र संस्कृत शब्द ‘प्रज्ञान’ नामको रोभर समावेश गरिएको छ ।
अभियानले सफलता पाएमा चन्द्रमाको दक्षिणी सतहलाई छोएपछि रोभरले विक्रमलाई रोल गर्नेछ र नजिकैको क्षेत्र अन्वेषण गर्नेछ र यसको विश्लेषणको लागि पृथ्वीमा छविहरू फिर्ता पठाउनका सङ्कलन गर्नेछ ।
रोभर एक चन्द्र दिन वा पृथ्वीको १४ दिनको अभियानका लागि काम गर्न सक्षम रहने भारतीय अन्तरिक्षविद्ले बताएका छन् ।
युक्रेनलाई नेटोमा सामेल गर्दा विश्व थप असुरक्षित हुन्छ : भ्लादिमिर पुटिन
रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनलाई नेटोमा सामेल गर्दा विश्व थप असुरक्षित हुने बताएका छन् ।
पुटिनले भने, “मलाई विश्वास छ, यसले युक्रेनको सुरक्षालाई बढाउँदैन र समग्रमा विश्वलाई अझ बढी असुरक्षित बनाउनेछ साथै अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा थप तनाव निम्त्याउनेछ ।”
पुटिनले लिथुआनियामा भएको शिखर सम्मेलनका क्रममा नेटोले युक्रेनलाई समर्थन गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको थियो । यद्यपि युक्रेनको सदस्यताका लागि भने नेटोले कुनै समयसीमा दिएको छैन ।
आक्रमणकारी रूसी सेनालाई पछाडि धकेल्न युक्रेनले क्षेप्यास्त्रलगायत थप उन्नत र लामो दूरीका हतियारको माग गर्दै आएको छ ।
पुटिनले यसको पनि निन्दा गरेका छन् । उनले भने, “नयाँ हतियारको वितरणले युक्रेनी पक्षका लागि स्थितिलाई अझ बिगार्नेछ र द्वन्द्वलाई बढावा दिनेछ ।”
थाई संसदमा नयाँ प्रधानमन्त्रीका लागि अर्को हप्ता पुनः मतदान हुने
थाइल्याण्डको संसदले अर्को हप्ता नयाँ प्रधानमन्त्रीको लागि पुनः मतदान हुने जनाएको छ ।
पिता लिम्जारोएन्रात नेतृत्वको मुभ फरवार्ड पार्टी (एमएफपी) ले मे महिनामा भएको चुनावमा सबैभन्दा बढी सिट जितेको थियो । उक्त जितबाट नौ वर्षको सेना समर्थित शासनपछि प्रगतिशील सुधारका लागि आतुर थाई युवाहरू उत्साहित भएका थिए ।
हार्वर्ड विश्वविद्यालयमा अध्ययन गरेका पिताले अर्को सरकारको नेतृत्व गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो । यद्यपि पिताको यस प्रयासलाई बिहीबार सेनाद्वारा नियुक्त सिनेटरहरूले विफल पारेका थिए । यसले शाही मानहानीविरुद्ध मुलुकको कठोर कानूनमा सुधार गर्ने उनको प्रतिज्ञालाई जोखिममा पारेको विश्लेषण गरिएको छ ।
पितालाई सांसद पदबाट निलम्बन गर्न मुलुकको सर्वोच्च निर्वाचन निकायले संवैधानिक अदालतसमक्ष सिफारिस गरेको एक दिनपछि नै मतदान भएको हो ।
थाइल्याण्डको संसदले जुलाई १९ मा नयाँ प्रधानमन्त्री चयनका लागि दोस्रो मतदान गर्ने उपसभामुख पिचेत चुआमुआङफानले एएफपीलाई बताए ।
मतदान कहिले हुने भन्ने प्रसङ्गमा पिचेटले स्थानीय सञ्चारमाध्यममा आएको समाचारलाई पुष्टि गर्दै भने, “नयाँ प्रधानमन्त्रीका लागि मतदान छिट्टै हुनेछ किनकी कार्यतालिका उस्तै छ । कुनै फेरबदल भएको छैन ।”
एमएफपीको गठबन्धन साझेदार फेउ थाईका सांसद समेत रहेका पिचेट चाउमुआङफाङले पितालाई पुनः मनोनीत गर्ने वा अर्को निर्वाचनमा थप उम्मेदवारको सामना गर्ने भन्ने स्पष्ट नभएको बताए ।
उनले भने, “हामीले अहिले पनि पहिले यसबारे कुरा गर्नुपर्छ । अहिलेका लागि, यसले जनताबाट राय र प्रतिक्रिया सङ्कलन गरिरहेको छ ।”
पिताले आफू आगामी सरकारको नेतृत्वका लागि उम्मेदवार रहेको र समग्रमा ३२४ मत मात्र प्राप्त गरे पनि हार नमान्ने बताउँदै आएका छन् ।
केवल १३ सिनेटरहरूले सुधारवादी उम्मेदवारको पक्षमा मतदान गरेका थिए भने धेरैले देशको कडा शाही मानहानी कानूनमा सुधार गर्ने एमएफपीको प्लेटफर्मको विरोध गरेका छन् ।
सन् २०१४ मा भएको ‘कू’ बाट सत्तामा आएका प्रयुत चान–ओ–चाको नेतृत्वमा सेना समर्थित करिब एक दशक लामो शासनलाई मतदाताले ठाडै अस्वीकार गरेका थिए ।
तर तल्लो सदनका कन्जरभेटिभ सांसदहरू र हुन्टाद्वारा नियुक्त सिनेटरहरूले उनलाई आफ्नो समर्थन नदिने सङ्केतका साथ परिणाम झन्–झन् अत्याज्य भएको थियो ।
एमएफपीको सुधारवादी एजेन्डाप्रति देशको शक्तिशाली अनुदारवादी संस्थापन पक्षबाट आपत्ति आएको छ ।
निर्वाचन आयोगले बुधबार पितालाई चुनाव प्रचारसम्बन्धी नियम उल्लङ्घन गरेको आरोपमा संसदबाट निलम्बित गर्न सिफारिस गरेको थियो ।
थाइल्याण्डको कानुनअनुसार प्रतिबन्धित एक मिडिया कम्पनीमा पिताको शेयर स्वामित्वबारे छानबिन भएपछि यो सिफारिस गरिएको हो ।
संवैधानिक अदालतले उक्त प्रतिज्ञा संवैधानिक राजतन्त्रलाई ‘अपदस्थ’ गर्ने प्रयास गरेको आरोप लगाउँदै दायर गरिएको मुद्दालाई स्वीकार गरेको छ । पार्टीलाई आफ्नो प्रतिरक्षा प्रस्तुत गर्न दुई हप्ताको समय दिइएको छ ।
सन् २००७ देखि उक्त सञ्चार माध्यमले प्रसारण गरेको छैन र पिताले उक्त शेयर आफ्नो बुवाबाट विरासतका रूपमा पाएको बताएका छन् ।
दिल्लीमा बाढीको वितण्डा
भारतको राजधानी दिल्ली यतिबेला यमुनाको प्रकोपको सामना गरिरहेको छ । यमुनाको पानी बिहीबार दिल्ली प्रवेश गरेको थियो र शुक्रबार बिहान राजघाटसम्म पुगेको छ । राजघाट पार्क बिहान ३ बजेसम्म डुबेको थियो । त्यसपछि महात्मा गान्धीको समाधिस्थलसम्म बाढीको पानी पुगेको छ ।
यमुनाको पानी दिल्लीका धेरै आवासीय क्षेत्रमा प्रवेश गरेको छ । मर्निङ वाकका लागि गएका मानिसहरू शुक्रबार बिहान राजघाट पार्कमा पुगेपछि छक्क परे, बिहीबारसम्म बाढीको पानीको कुनै संकेत देखिएन तर आज बिहान ५ बजे बिहान पैदल हिँड्न यहाँ पुगेपछि पूरै पार्क डुबेको थियो। यति मात्र होइन पानी भर्ने क्रम पनि निरन्तर चलिरहेको छ, त्यो पनि तीव्र धाराको साथ । यो राजघाट छेउछाउका सबै क्षेत्रका लागि चिन्ताजनक अवस्था हो ।
यसैबीच, दिल्लीका लेफ्टिनेन्ट गभर्नर वीके सक्सेनाका अनुसार प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले राष्ट्रिय राजधानीमा बाढी र जलमग्न अवस्थाको बारेमा जानकारी लिन फ्रान्सबाट उनलाई फोन गरेका छन ।
सक्सेनाले ट्विट गर्दै भनेका छन्, ‘सम्माननीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले फ्रान्सबाट फोन गरी दिल्लीमा जलमग्न र बाढीको अवस्था र यससँग जुध्न भइरहेको प्रयासको बारेमा विस्तृत जानकारी लिनु भएको छ ।’ उनले केन्द्र सरकारबाट हरसम्भव सहयोग लिएर दिल्लीको हितमा उपयुक्त कदम चाल्न प्रधानमन्त्रीले निर्देशन दिएकोसमेत जानकारी दिएका छन् ।
चीनले चन्द्रमामा मानिस पठाउने, दुई रकेट निर्माणको तयारी सुरु
विगत केही वर्षमा चीनले अन्तरिक्ष क्षेत्रमा निकै प्रगति गरेको छ र सफलता हासिल गरिरहेको छ । अहिले विश्वले चीनको अन्तरिक्ष योजनालाई अझ गम्भीरताका साथ लिइरहेका छन् । जबदेखि अमेरिकाको आर्टेमिस मिसन सुरु भएको छ, चन्द्रमाको बारेमा अभियानहरूमा थोरै चर्चाले हलचल सिर्जना गर्दै आएको छ ।
हालै विश्वको नजर भारतको चन्द्रयान-३ मिसनमा छ, जुन आज प्रक्षेपण हुन लागेको छ । तर यसैबीच, चन्द्रमामा चीनको मानव योजना फेरि चर्चामा आएको छ। चिनियाँ रकेटसहितको यो अभियान परम्परागत अन्तरिक्ष अभियानभन्दा धेरै फरक हुने बताइएको छ ।
यस योजनाको विशेष कुरा यो छ कि चीनको यो अभियान अमेरिका र रुसको परम्परागत अभियानभन्दा फरक हुनेछ, जसमा दुईवटा रकेटमध्ये एउटामा यात्रु र एउटा अन्तरिक्ष यान चन्द्रमाको कक्षमा जडान गरिने छ । यससँगै सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमामा यात्रु पठाउने चीनको लक्ष्यमा कुनै परिवर्तन देखिएको छैन ।
चीनले यो दुई रकेट योजनाले हेवी ड्युटी शक्तिशाली रकेट उत्पादनमा चीनको लामो समयदेखि रहेका अवरोधहरू हटाउन मद्दत गर्ने आशा गरेको छ । चीनले अहिलेसम्म अन्तरिक्ष यात्रीहरूसँग चन्द्रमामा ल्यान्डर प्रोब पठाउन सक्षम हुने शक्तिशाली रकेट विकास गर्ने प्रयास गरिरहेको छ ।
३५ प्रतिशत तलब वृद्धिको माग गर्दै डाक्टरहरू आन्दोलनमा
बेलायती सरकारले डाक्टरहरूको पाँच दिन वाकआउटसहित छुट्टै हडताल अन्त्य गर्ने प्रयासमा लाखौं सरकारी कर्मचारीहरूको तलब बढाउने प्रस्तावमा सहमति जनाएको छ । प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकले प्रहरी कर्मचारीको तलब ७ प्रतिशत, शिक्षकको ६ दशमलव ५ प्रतिशत र कनिष्ठ चिकित्सकको ६ प्रतिशत तलबभत्ता बढाउने प्रस्ताव गरेको तलब संशोधन निकायबाट आएको सुझावलाई सरकारले स्वीकार गरेको बिहीबार पुष्टि गरेको हो ।
बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकले यो प्रस्ताव अन्तिम भएको र तलबको विषयमा थप कुराकानी नहुने बताएका छन् । बेलायतको राज्य वित्त पोषित राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवाले अहिलेसम्मको सबैभन्दा लामो हडतालको सामना गरिरहेको छ किनभने इङ्गल्याण्डका हजारौं डाक्टरहरूले तलबको मुद्दालाई लिएर हिजो देखि पाँच दिनको वाकआउट सुरु गरेका छन् ।
डाक्टर्स युनियन ब्रिटिश मेडिकल एसोसिएसन (बीएमए) ले मुद्रा स्फीतिलाई ध्यानमा राख्दै जुनियर डाक्टरहरूको तलब २००८ को स्तरमा फर्काउन ३५ प्रतिशत तलब वृद्धि गर्न आह्वान गरेको हो ।
यसैबीच, कोरोना भाइरसको महामारीका कारण उपचारका लागि पर्खिरहेका बिरामीको सङ्ख्याले कीर्तिमान कायम गरेसँगै बेलायतमा ७५ हजारभन्दा बढी कनिष्ठ चिकित्सकको कामको बोझ बढेको छ । डा रोबर्ट लरेन्सन र डा विवेक त्रिवेदीले आज एनएचएसको इतिहासमा डाक्टरहरूको सबैभन्दा लामो वाकआउटको सुरुवात भएको बताए ।
स्वास्थ्य मन्त्री स्टीव बार्कलेले जुनियर डाक्टरहरूले पाँच दिनको वार्क आउटले हजारौं बिरामीहरूलाई असर गर्ने, बिरामीको सुरक्षालाई खतरामा पार्ने र एनएचएसको प्रतीक्षा सूचीहरू घटाउने प्रयासहरूलाई बाधा पुऱ्याउने बताए ।
उनले ३५ प्रतिशत वा सोभन्दा बढीको तलब वृद्धिको माग अव्यावहारिक भएको र यसले मुद्रास्फीति बढाउने जोखिम रहेको र सबैलाई गरिब बनाउने बताएका छन् ।
प्रतिक्रिया