एजेन्सी– अमेरिकामा राष्ट्रपतीय निर्वाचन अन्तर्गत पहिलो प्रेसिडेन्सीयल बहस सकिएको छ । त्यसको नतिजा वर्तमान राष्ट्रपति जो बाइडेनका लागि प्रत्युत्पादक देखिएको छ ।
बहसका क्रममा राष्ट्रपति बाइडेनको स्वास्थ्य ठिक नरहेको प्रष्ट देख्न सकिन्थ्यो । उनले बोल्न संघर्ष गरिरहेको टेलिभिजनमा देखिएको थियो ।
बिहीबार भएकाे बहस क्रममा बाइडेनकाे पहिलो लक्ष्य आफ्नो उमेरलाई लिएर छाएको अन्योलता मेटाउनु थियो । तर बहस पश्चात बाइडेनको उमेरलाई लिएर बढिरहेको चिन्ता थपिएको छ ।
केही डेमोक्रेटिक नेताहरूले सीएनएनका पत्रकारलाई ८१ वर्षीय बाइडेनले अब आफ्नो पद छाड्न सक्ने सूचना पठाएको बीबीसीले दाबी गरेको छ ।
अर्को एक पक्षले चाहिँ बाइडेन पुनः राष्ट्रपति चुनिएर ह्वाइट हाउस प्रवेश गर्ने सम्भावना तथा उम्मेदवारकै रूपमा उनी कायम रहिरहनेबारे नै चिन्ता व्यक्त गरिरहेका छन् ।
यस्ता चर्चा र चिन्ताबीच बाइडेन अब राष्ट्रपति पदको उम्मेदवारीबाट पछि हट्लान् भनी सवाल उठेको छ । यदि यस्तो भयो भने के अमेरिकाको समसामयिक राजनीतिमा कस्तो असर पर्नेछ र बाइडेनको स्थान कसले लिनेछन् भन्ने प्रश्न पनि थपिएको छ ।
उम्मेदवारी फिर्ता लेलान् ?
डेमोक्रेटिक पार्टीले राष्ट्रपति पदका लागि अन्तिम उम्मेदवारको आधिकारिक घोषणा १९ देखि २२ अगष्टसम्म सिकागोमा हुने डेमोक्रेटिक नेशनल कन्भेन्सन (डीएनसी)मा गर्नेछ ।
सो सम्मेलनसम्म राष्ट्रपति पदको उम्मेदवारका रूपमा छनोट हुन पार्टीभित्रका प्रत्यासीहरूले प्रतिनिधि (डेलिगेट्स) को बहुमत समर्थन जुटाउनुपर्छ । त्यसपछि मात्रै पार्टीले राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार चयन गर्नेछ ।
हरेक राज्यमा प्राइमरी चुनावको नतिजा अनुपातमा उम्मेदवारहरूलाई डेलिगेट्स दिइनेछ । यसपटक बाइडेनले ४ हजार प्रतिनिधिमध्ये करिब ९९ प्रतिशत डेलिगेट्स पाएका छन् ।
डीएनसीको नियमअनुसार यी प्रतिनिधि बाइडेनलाई राष्ट्रपति उम्मेदवार बनाउन प्रतिबद्ध छन् र उनको नाममा समर्थन दिन बाध्य पनि !
तर, बाइडेनले आफ्नो नाम फिर्ता लिए राष्ट्रपति पदको उम्मेदवार दाबी गर्न पार्टीभित्र सबैका लागि बाटो खुल्नेछ । बाइडेनको साटो अरू कसैलाई राष्ट्रपति पदको उत्तराधिकारी उम्मेदवार तोक्ने कुनै प्रणाली छैन ।
बाइडेन आफ्ना प्रतिनिधिहरूमाथि हाबी हुन सक्ने सम्भावना पनि छ । तर, उनी आफूले चाहेअनुसार गर्न स्वतन्त्र छन् । यसको एउटै कारण उनको ढल्कँदो उमेर र कार्यक्षमतामा देखिएको सुस्तता नै हो ।
यस्तो स्थितिमा डेमोक्य्राट्सहरूबीच एक खुला प्रतिष्पर्धा शुरू हुनेछ, जहाँ उनीहरूले राष्ट्रपति पदको उम्मेदवार बन्न एक नयाँ मौका खोज्नेछन् ।
यहाँनेर; बाइडेनले अहिलेसम्म आफू राष्ट्रपतिको उम्मेदवारीबाट पछि हट्ने कुनै सङ्केत दिएका छैनन् ।
हटाउन कति सम्भव ?
यसो भएमा डेमोक्य्राट पार्टीका लागि थप अलोकप्रिय कदम हुनेछ ।
आधुनिक राजनीतिक युगमा कुनै पनि ठूलो राष्ट्रिय पार्टीले कहिल्यै पनि नामाङ्कन फिर्ता लिने कोसिस गरेको छैन । यस्तो गम्भीर योजना लागू गरेको देखिएको पनि छैन ।
यद्यपी; डेमोक्रेटिक नेशनल कन्भेन्सन (डीएनसी) का नियम-कानूनमा केही सानातिना कमजोरी छन्, जसमार्फत बाइडनलाई सैद्धान्तिक रूपमा राष्ट्रपतीय उम्मेदवारीको दौडबाट हटाउन सम्भव छ ।
नियमले प्रतिनिधिहरूलाई पूर्ण विवेकका साथ आम मतदाताको भावनाको प्रतिनिधित्व गर्न इजाजत दिन्छ । यसको मतलब- यदी देशभर नै डेमोक्रेटिक मतदाताको ठूलो सङख्या बाइडेनको उम्मेदवारीविरुद्ध देखियो भने प्रतिनिधिहरूले अर्को उम्मेदवार खोजी गर्न सक्छन् ।
कमला ह्यारिसको सम्भावना कति ?
यदि बाइडेनले राष्ट्रपति कार्यकाल बाँकी रहँदै पद छाडे भने उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले स्वतः उनको स्थान लिनेछिन् ।
तर आगामी नोभेम्बरमा हुने चुनावी दौडबाट बाइडेनले आफूलाई बाहिरै राखे भने यो नियम लागु हुने छैन । उपराष्ट्रपतिलाई खुला सम्मेलनले प्राथमिकता दिने व्यवस्था पनि छैन ।
बाइडेनले उम्मेदवारी र राष्ट्रपति पद दुबै छाडे भने कमलाले पनि अन्य उम्मेदवारले झैं प्रतिनिधिहरूको बहुमत हासिल गर्नुपर्ने हुन्छ ।
उनी पहिलेदेखि नै डेमोक्रेटिक पार्टीभित्र अग्रणी छिन् । उपराष्ट्रपति समेत रहेकीले उनलाई प्रतिनिधिहरूले रुचाउन सक्छन् । तर, अमेरिकी जनतामा उनको कम लोकप्रियताले यस सम्भावनालाई धुमिल बनाउन सक्छ ।
बाइडेनको स्थानमा को ?
यस पटकको चुनावी प्रक्रियामा कयौं डेमोक्य्राट उम्मेदवारले बाइडनलाई चुनौती दिने प्रयास गरेका थिए । मिन्नेसोटाका प्रतिनिधि डीन फिलिप्स र लेखक मारियाना विलियम्सनको नाम उल्लेख्य छ ।
यी दुबैले यस पटकको राष्ट्रपतीय चुनावमा पार्टीका तर्फबाट आफू उम्मेदवार बन्न सक्दो प्रयास गरिरहेका थिए । बाइडेनले उम्मेदवारी फिर्ता लिए पनि शीर्ष पदका लागि छनोटमा यी दुबै पर्ने सम्भावना निकै कम छ ।
क्यालिफोर्नियाका गभर्नर ग्याबिन न्यूसम या मिचिगनका गभर्नर ग्रेचेन ह्वीटमर चाहिँ बाइडेनको विकल्प हुन सक्ने अनुमान छ । तर यी दुबैले बाइडेनको स्थान लिन कुनै रुची देखाएका छैनन् ।
यो पनि-
प्रतिक्रिया