काठमाडौ– काठमाडौँ उपत्यकाभित्रका इँटाभट्टामा कार्यरत श्रमिकलाई धुलो र धुवाँका कारण दीर्घरोग लाग्ने बारेमा कुनै जानकारी नै नरहेको देखाएको छ ।

कार्यस्थलमा रहेको ७५ प्रतिशत मजदूरलाई इँटाभट्टा र वरिपरिबाट निस्कने धुलो र धुवाँका असरका बारेमा जानकारी नभएको एक अध्ययनले जनाएको छ ।

प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा स्रोत केन्द्र (रेस्फेक) नामक गैरसरकारी संस्थाले काठमाडौँ उपत्यकाका इँटाभट्टामा गरेको अध्ययन प्रतिवेदनमा इँटाभट्टामा कार्यरत श्रमिकलाई धुलो र धुवाँका कारण दीर्घरोगसमेत पाइएको पनि जनाएको छ ।

अध्ययन प्रतिवेदनअनुसार ११ प्रतिशत कामदारको तत्काल दम, खोकी र निमोनिया भएको देखिएको छ । कार्यक्रममा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयका उपसचिव सुजन जोशीले नेपालमा वर्षेनी व्यवसायजन्य दुर्घटनामा २०० भन्दा बढीको मृत्यु हुने गरेको जानकारी दिए ।

उद्योग प्रतिष्ठान व्यवसायजन्य स्वास्थ्यको दृष्टिकोणले सुरक्षित बनाउन मन्त्रालयले निर्देशन दिएको उनले जानकारी दिए ।

अध्ययनकर्ता पूर्णभक्त दुवालले इँटाभट्टामा मजदूरको स्वास्थ स्थिति भयावह रहेको र मजदूरले घाम र चिसोबाट बच्नका लागि आश्रमस्थल नै नभएको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरे ।

उनले श्रमिकको वासस्थान चार फिटभन्दा अग्लो नभएको, भुइँको चिसोमा सुत्न बाध्य भएको, शौचालय अव्यवस्थित र खानेपानी पनि अस्वस्थकर पाइएको जानकारी दिए ।

नेपाल इँटा उद्योग व्यवसायी महासङ्घका महासचिव केपी अवालले इँटाभट्टामा कार्यरत श्रमिक मौसमी हुने भएकाले वर्षेनी कामदार फेरिने गुनासो गर्दै श्रम ऐनअनुसार मजदूरलाई सेवा सुविधा दिन कठिन अवस्था रहेको बताए ।

कार्यक्रममा पाँचवटा प्रदेशमा इँटा प्रयोगशाला स्थापनाको तयारी भएको जानकारी दिइयो । आयोजक संस्थाका कार्यकारी निर्देशक शान्तलाल मुल्मीले मजदूरको स्वास्थ्य राम्रो भएमा मात्र उत्पादन बढ्ने बताए ।

नेपाल ट्रेड युनियन महासङ्घ (जिफन्ट)का उपाध्यक्ष विदुर कार्कीले व्यवसायजन्य स्वास्थ्य र सुरक्षामा सरकार तथा रोजगारदाताले ध्यान नदिएको बताए ।