काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारी क्षेत्रका सबै काम वैदेशिक रोजगार विभागले अनलाइन प्रणालीबाट सुरु गरेको छ ।

अनलाइन प्रणाली सुरु भएसँगै अब श्रम कार्यालय, दूतावासका कर्मचारी र म्यानपावर व्यवसायीबीच कामका लागि प्रत्यक्ष भेटघाट नहुने विभागले जनाएको छ ।

श्रम कार्यालय, दूतावास र म्यानपावर कम्पनीका कर्मचारीबीच डिमाण्ड, श्रम स्वीकृति र भिसाको कामका लागि भेट हुने गरेको थियो । यसरी भेट हुँदा केही सामान्य काममा समस्या आयो भने आर्थिक लेनदेनमा काम हुने गरेको आरोप लाग्ने गरेको थियो ।

नयाँ अनलाइन प्रणाली सुरु भएपछि सबैका काम प्रविधिमार्फत हुने भएकाले म्यानपावर व्यवसायी फाइल बोकेर श्रम कार्यलयसम्म धाउनु पर्ने प्रथाको अन्त्य भएको वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक डा.भीष्म कुमार भुषालले बताए ।

सन् २०२० जनवरी १ देखि सबै राजदूतावासबाट प्रमाणीकरण गरिएका कागजातहरु वैदेशिक रोजगार सूचना प्रणालीबाट दर्ता हुन थालेका छन् ।

म्यानपावर संस्थाका मागपत्रका लागि अनलाइन पूर्व स्वीकृति, विज्ञापन प्रकाशन, अनलाइन आवेदन र अनलाइन श्रम स्वीकृति सबै काम हुन थालेको विभागले जानकारी दिएको छ ।

यो भन्दा अगाडी नियोगमार्फत प्रमाणिकरण भएर आएका डिमाण्डको पूर्व श्रम स्वीकृति लिन म्यानपावर व्यवसायी श्रम कार्यलय ताहाचालसम्म जानुपर्‍थ्यो ।

वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहने युवाले आफै अनलाइनमार्फत डिमाण्ड खोजेर अन्तर्वार्ता दिनसक्ने सुविधा अनलाइन छ । विदेशस्थीत नेपाल कुटनीतिक नियोगबाट डिमाण्ड प्रमाणिकरण भएर आएको माग विभागको अनलाइनमा दर्ता हुन्छ । यसरी दर्ता भएका डिमाण्ड कुन म्यानपावरमा आएको छ भनेर विभागको वेभसाइटमार्फत जानकारी लिनसक्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवाले कुन म्यानपावर कम्पनीमा कुन देशबाट कस्तो कामको माग आएको छ भनेर घरैमा बसेर आवेदन गर्नेसक्छ ।

यसरी आवेदन गरेको विभागको अनलाइनमा दर्ता हुन्छ । त्यसपछि आवेदनकर्तालाई म्यानपावरले अन्तर्वार्ताका लागि बोलाउने विभागले जानकारी दिएको छ ।

विगतमा म्यानपावरले पत्रिकामा पूर्व श्रम स्वीकृति निकालेपछि मनपरी तरिकाले वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवालाई अन्तर्वार्तामा बोलाउने गरेका थिए । अनलाइन प्रणाली सुरु भएपछि आवेदन दिएका सबै युवालाई म्यानपावर कम्पनीले अन्तर्वार्तामा बोलाउनुपर्ने विभागले जनाएको छ ।

वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवाले विभागको वेभसाइटमा गएर डिमाण्ड भन्ने स्थानमा क्लिक गरेपछि कुन म्यानपावरमा कुन देशबाट डिमाण्ड आएको छ भनेर जानकारी लिन पाउँछन् ।

विदेशस्थित सबै नेपाली राजदूतावासले विद्युतीय सुशासन र नयाँ अनलाइन प्रणालीका लागि सहयोग गर्ने विषयमा विश्वस्त रहेका विभागका महानिर्देशक डा भुषालले बताए । अनलाइन प्रणालीमार्फत सबै काम सुरु भएपछि वैदेशिक रोजगारीमा नाममा हाल भइरहेको ठगी रोकिने र नक्कली श्रम स्वीकृति बनाएर श्रमिक विदेश पठाउने सम्भावना अत्य हुने उनको भनाइ छ ।

सरकारले विदेशमा रहेको नेपालको कुटनीतिक नियोगबाट नै बढीमा २ पटकसम्म पुनः श्रम स्वीकृति दिन सक्नेगरि बैदेशिक रोजगार नियमावली संसोधन गरिएको छ । तर, विभिन्न कारण यो कार्यन्वयनमा भएको छैन ।

कुटनीतिक नियोगबाट नै पुनः श्रम स्वीकृति हुने व्यवस्थाका लागि विभागले आवश्यक समन्वय गरिरहेको भएपनि कार्यान्वयनमा हुन छाँटकाँट देखिएको छैन । पुनःश्रम स्वीकृति जारी गर्ने विषयमा श्रम मन्त्रालय र परराष्ट्र मन्त्रालयबीच समन्वय नहुँदा अन्योलमा परेको छ ।
विभागले पौष १७ विहीबारबाट सबै ८ सय ५३ इजाजतपत्रवाला संस्था (म्यानपावर)का सूचना प्रणाली चलाउने कर्मचारीहरुका लागि विभिन्न चरणमा तालिम समेत दिइने भएको छ ।

बिचौलियाबाट मासिक २ करोड ठगी रोकिने 

वैदेशिक रोजगारी क्षेत्रमा बिचौलियाको बिगबिग नै छ । वैदेशिक रोजगारी म्यादी बीमा, श्रम स्वीकृतिको काम छिटो गराइदिने नाममा श्रमिकसँग बिचौलियले ठूलो रकम ठगी गर्दै आएका छन् । म्यादी बीमा, श्रम स्वीकृतिको काम छिटो गरिदिने भन्दै बिचौलियाले प्रति कामदार ३ हजारसम्म लिने गरेको उजुरी विभागमा समेत पर्ने गरेको छ ।

नेपालबाट मासिक व्यक्तिगत र संस्थागत (म्यानपावर) मार्फत ५७ हजार युवा वैदेशिक रोजगारीमा जाने गरेका छन् । यी युवाबाट प्रतिव्यक्ति ३ हजारका दरले रकम लिदाँ मासिक २ करोडभन्दा बढी बिचौलियाले श्रमिकसँग ठगी गर्दै आएको विभागको अनुमान छ ।

अनलाइन प्रणालीबाट सबै काम सुरु भएपछि बिचौलिया र श्रमिकबीच प्रत्यक्ष भेट हुँदैन । जसका कारण बिचौलियाबाट श्रमिक ठगिने क्रम पनि बन्द हुने विभागको दाबी छ । यस्तै, रोजगारदाता देशमा बसेर बिचौलियाले डिमाण्डको व्यापार गरिरहेका थिए ।

अब नयाँ अनलाइन प्रणालीमा भने म्यानपावरले ल्याएको डिमाण्डसँग श्रकिमले पाउने तलब सुविधा सबै विवरण पेश गर्नुपर्ने हुन्छ । जसका कारण डिमाण्ड व्यापार पनि बन्द हुने विभागले विश्वास लिएको छ ।