काठमाडौं– नेकपा एकीकृत समाजवादीले ३० वटा विभागको जिम्मेवारी टुङ्ग्याउन सकेको छैन । सबै विभागको जिम्मेवारी बाँडफाँट गर्ने भन्दै समाजवादीले बुधवारदेखि दुई दिनसम्म पार्टीको स्थायी कमिटी बैठक राखेको थियो ।
बुधबारको बैठकले स्थायी कमिटीमा १७ नेताहरु थपेको छ । बैठकमा पार्टी महासचिव घनश्याम भुसालले प्रारम्भिक प्रस्ताव राखेका थिए । उक्त प्रस्ताव अध्ययन र छलफल गर्ने भन्दै बिहीबार नेताहरूले बैठक स्थगित गरेर विभागको जिम्मेवारीबारे आन्तरिक छलफल गरेका छन् ।

सम्मानित नेता झलनाथ खनाल, पार्टी अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल, उपाध्यक्ष राजेन्द्र पाण्डे, उपाध्यक्ष जयन्ती राई, महासचिव घनश्याम भुसाल र अन्य दुई नेता रहेको सात सदस्यीय विभाग बनाउने कार्यदलले तयारी गरिरहेको एक नेताले बताए । पाण्डे विदेशमा भएकाले अनलाइन मार्फत जोडिएको स्रोतको भनाइ छ ।

नेताहरूलाई विभाग प्रमुखको जिम्मेवारी दिने प्रस्ताव शुक्रबार स्थायी कमिटी बैठकमा प्रस्तुत गर्ने र त्यसमा सहमति जुटाउन छलफल गर्ने तयारी छ ।

पार्टीभित्र कार्य विभाजनलाई लिएर असन्तुष्टि बढेका बेला विभागको प्रमुख टुंग्याउन केही असहज भएको नेताहरु बताउँछन् ।

तर, महासचिव भुसाल भने कुनै असहज वातावरण नभएको दाबी गर्छन् । उनले बिहीबार खबरहबसँग भने, ‘बाहिर आएजस्तो भित्र केही विवाद छैन । सहमतिमै सबै विभागको टुङ्गो लाग्छ ।’

गत असार २६ गतेदेखि २० गतेसम्म प्रज्ञा भवन कमलादीमा भएको पार्टीको दसौँ महाधिवेशनले सम्मानित नेतामा खनाल, अध्यक्षमा नेपाल र महासचिवमा भुसाललाई सर्वसम्मत चयन गरेको थियो । तर, देशभर आएका प्रतिनिधिले आफ्नो उम्मेदवार चुन्न नपाएको भन्दै पार्टी सचिव रामकुमारी झाँक्रीले असन्तुष्टि सामाजिक सञ्जालमा व्यक्त गरिन् ।

नेताहरूले त्योबेला अन्य पदाधिकारी टुङ्ग्याउन चाहेका थिएनन् । छुटेका १८ जना पदाधिकारी भने पार्टीले १ महिनापछि भदौ ९–१२ मा केन्द्रीय कमिटी बैठक राखेर टुङ्ग्याउन खोजेको थियो । तर, सहमति नजुटेपछि नेपाल समूहका नेता राजेन्द्रप्रसाद पाण्डेलाई वरिष्ठ उपाध्यक्षमा निर्विरोध गरेर १७ पदाधिकारीको निर्वाचन भएको थियो ।

हारेका नेतालाई विभागमा व्यवस्थापन गर्ने तयारी

निर्वाचनमा चर्चित नेता रामकुमारी झाँक्री उपाध्यक्षमा हारिन् । विरोध खतिवडा, डा विजय पौडेल पनि उपाध्यक्षमा पराजित भएका थिए । पदाधिकारीमा पराजित भएका चर्चित नेताहरू समेटेर बुधबार ४१ सदस्य स्थायी कमिटी बनाइएको छ ।

स्थायी कमिटीमा थपिएका झाँक्री, खतिवडा, पौडेल, जीवनराम श्रेष्ठ, रामचन्द्र झा जस्ता नेताहरूलाई उपयुक्त विभागको जिम्मेवारी दिनुपर्ने आवाज पनि असन्तुष्ट पक्षको छ ।

गत ०७८ चैत ११ मा सार्वजनिक भएको विभागको जिम्मेवारीमा पौडेल अर्थ तथा योजना प्रमुख छन् भने झा कानुन विभागमा छन् । खतिवडा र झाँक्री पनि महाधिवेशनअघिसम्म पदाधिकारीमा थिए ।

समाजवादीका एक नेताले खबरहबसँग भने, ‘उपयुक्त जिम्मेवारी दिएर पार्टी विवादरहित ढंगले चल्छ । पदाधिकारीमा हारेका नेताहरु विभाग चलाएर बस्नुहुन्छ, त्यसपछि पार्टी चल्छ ।’

उसो त अध्यक्ष नेपालले पनि केही समय अगाडि खबरहबसँगको कुराकानीमा सबै जितेका र हारेका नेताहरू समेटेर विभागको जिम्मेवारी तय गर्ने बताएका थिए । उनले जिम्मेवारी बाँडफाँट गरेपछि सबैलाई समेटेर पार्टी एक ढिक्का हुने दाबी गरे ।

पार्टीका एक पदाधिकारीले भने, ‘३० जना विभागको प्रमुख व्यक्ति टिपोट गरेर सात नेताहरूले एक–एक छलफल गरिरहनुभएको छ, शनिबार या आइतबारसम्म विभागको सबै जिम्मेवारी नेताहरूलाई दिइसक्ने योजना छ ।’

बेदुरामले चलाउन नसकेको संगठन विभागमा पाण्डे र भुसालको दाबी

अहिले एकीकृत समाजवादीमा संगठन विभागमा नेताहरुबीच प्रतिस्पर्धा छ । पार्टीलाई परिचालन गर्ने र देशभर संगठन मजबुत बनाउने विभाग भनेको संगठन विभाग हो । यो विभागको नेतृत्व ०७८ चैतबाट तत्कालीन महासचिव, हालका वरिष्ठ नेता बेदुराम भुसालले गरिरहेका छन् । तर, देशभर पार्टी व्यवस्थित हुन सकेको छैन । दसौँ महाधिवेशनबाट संगठन विभाग आफ्नो पक्षमा बनाएका महासचिव भुसाल नै संगठन विभाग प्रमुख हुन खोजिरहेको अर्को पक्षका नेताहरुको आरोप छ । तर, अध्यक्ष नेपाल र केही नयाँ नेताले समेत यो विभागमा वरिष्ठ उपाध्यक्ष पाण्डेलाई ल्याउन चाहेको स्रोतले बतायो ।

पाण्डे विदेशमा भए पनि संगठन विभाग लिइछाड्ने दाउमा रहेको स्रोतको दाबी छ । ‘महासचिव आफैँमा अध्यक्षपछिको बलियो पद हो,’ एकीकृत समाजवादीका एक नेताले खबरहबसँग भने, एउटै मान्छेलाई दुई विशेष पद दिएर काम छैन । वरिष्ठ उपाध्यक्षले नै यो जिम्मेवारी लिनुहुन्छ । कसैले मान्नुभएन भने निर्वाचन हुन्छ ।’

उपमहासचिव राजेन्द्र राईले दसौँ महाधिवेशनमा एक व्यक्ति, एक पद रहनुपर्ने छुट्टै प्रस्ताव राखेका थिए । पार्टी त्यहीअनुसार अगाडि बढ्ने युवा नेताहरू बताउँछन् । उता, महासचिव भुसाललाई सम्मानित नेता खनालले पनि साथ दिएका छन् ।

महासचिव भुसाल संगठन विभागको नेतृत्व र अन्य विभागीय प्रमुख पनि सहमतिमै मनोनित हुने बताउँछन् । ‘सहमतिमै बनाउने प्रकृया चलिरहेको छ’ उनी भन्छन्, ‘स्वाभाविक रूपले म महासचिव भएको नाताले संगठन विभागको जिम्मेवारी आउला । मैले त्यसलाई न्यायसमेत गर्छु ।’

विदेश विभाग छाडेर स्कुल विभागमा आउन चाहन्छन् खनाल

सम्मानित नेता खनाल अहिले समाजवादीको विदेश विभाग सम्हालिरहेका छन् । तर, उनी योपटक सो विभाग छाडेर पार्टी स्कुल विभागमा आउन चाहन्छन् । उनी कम्युनिस्टको सिद्धान्त बुझेका र वैचारिक नेता भएकाले पार्टीको स्कुल विभाग प्रमुखको जिम्मेवारी लिन चाहेको उच्च स्रोतको भनाइ छ ।

समाजवादी पार्टीले अहिले वैचारिक कार्यदिशा सहितको समाजवादको बाटो तय गरेका कारण आफू स्कुल विभागको प्रमुख भएर सोबारे बुझाउने खनालको लक्ष छ । अहिले यो विभागमा पार्टीबाट वरिष्ठ नेता प्रवेश हमाल छन् । उनलाई विदेश विभाग या शिक्षा विभागको प्रमुख दिएर खनाललाई स्कुल विभाग दिने सम्भावना रहेको नेताहरु बताउँछन् ।

यस्तै, महत्त्वपूर्ण विभाग मानिएको प्रचार विभागमा अहिले उपाध्यक्ष जगन्नाथ खतिवडा छन् । उनलाई यो विभागमा पुनः दोहो¥याउने या नयाँ मान्छे ल्याउने भन्नेमा सल्लाह भइरहेको स्रोतले बतायो ।

यो पनि-

नेपाली समाजको रणनीतिक संकट