काठमाडौं – इन्द्रजात्राको सुरुवातसँगै नेवार समुदायमा अनेक चाडपर्व पनि आएका छन् । आइतबार काठमाडौंको वसन्तपुर नजिकैको मजिपा: (मजिपात) स्थित लाखेननीबाट लाखे निकालिएको छ ।
धा: बाजा र भुस्या बजाउँदै उक्त चोकस्थित लाखे घरबाट लाखे निकालिएको हो । ‘लाखे छें’ (लाखे घर ) ‘लाखे आजु’लाई निकालिएको हो ।
‘लाखे छें’भित्रबाट विधिपूर्वक लाखे नाय: (नाइके) सहितले लाखेको ख्वापा (मुकुन्डो) लगाइदिएर निकालेका हुन् ।
तासले बनेको विशेष लुगा, जामा, चोलो, फिट्टा, जनी:, घङ्ला, हातमा रुमाल लगाएर लाखे जात्रा थालिएको हो । हेर्दा भयंकर देखिने लाखेको ख्वापा (मुकुण्डो) लगाइदिइसकेपछि ‘दु दुम झ्या’ तालमा बजा बजाउँदै परिक्रमा गराइएको छ ।
तयार भइसकेका ‘लाखे छें’को उक् लाखे घरबाट बाहिर निस्किँदै गर्दा धा: बाजा र भुस्या बजाइन्छ । त्यसपछि लाखे आजु हात हल्लाउँदै नाच्न थाल्छन् ।
मजिपाः लाखेलाई राक्षसको डरलाग्दो स्वरुपपछाडि लुकेको शान्त देवताका रुपमा पनि चित्रित गर्ने गरिएको छ । मजिपा: लाखेलाई शान्त भैरवको स्वरुपमा रुपमा पनि ब्याख्या गरिएको छ ।
इन्द्रजात्राको अवसरमा निकालिने नाचमध्ये ‘मजिपाः लाखे’ प्रमुखत: रञ्जितहरूको मौलिक नाच हो। पौराणिक कथनमा लाखेलाई एक दानवका रुपमा चित्रित गरिए पनि नेवार समुदायमा यसलाई शक्तिशाली देवता मानेर पुजिन्छ ।
लाखेले आफ्नो दानव आचरण त्यागेर बालबालिकाको रक्षाको जिम्मेवारी लिएकाले नेवार समुदायमा लाखेलाई शक्तिशाली संरक्षक मानेर पूजा गरिन्छ।