एजेन्सी– म्यान्माको सेनाद्वारा नियुक्त कठपुतली राष्ट्रपति मिन्ट स्वेको बिहीबार निधन भएको सेनाको एक विज्ञप्तिमा जनाइएको छ । स्वास्थ्य बिग्रँदै गएका कारण गत वर्षदेखि उनले सेवाबाट विश्राम लिएका थिए।

सेनाले कूमार्फत आङ सान सुकीको लोकतान्त्रिक सरकारलाई अपदस्थ गरेपछि पूर्व जनरल मिन्ट स्वेलाई सन् २०२१ मा म्यान्माको कार्यवाहक राष्ट्रपति नियुक्त गरिएको थियो । उक्त ‘कू’पछि मुलुकमा बहु–पक्षीय गृहयुद्ध सुरु भएको छ । 

उक्त कूले सशस्त्र सेना प्रमुख मिन आङ ह्लाइङलाई सर्वोच्च शक्ति हस्तान्तरण गरेको थियो । ह्लाइङले गत जुलाईमा पार्किन्सन रोगको प्रभाव झेल्नुपरेका कारण ‘कार्यवाहक राष्ट्रपति’ का रूपमा मिन्ट स्वेको औपचारिक भूमिका पनि सम्हालेका थिए ।

‘राष्ट्रपति यु मिन्ट स्वेको आज बिहान ८ः२८ मा निधन भयो’, सेनाको वक्तव्यमा भनिएका छ । चौरहत्तर वर्षीय स्वेको राजधानी नेपिडोको अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो । ‘यसैद्वारा घोषणा गरिन्छ कि अस्थायी राष्ट्रपति यु मिन्ट स्वेको अन्त्येष्टि राजकीय अन्त्येष्टिका रूपमा गरिनेछ’, वक्तव्यमा भनिएको छ ।

राज्य मिडियाले बुधबार उनले ‘तौल घट्ने, भोक कम हुने, ज्वरो र संज्ञानात्मक कार्यमा गिरावट’ अनुभव गरिरहेको र सघन हेरचाहमा भर्ना गरिएको बताएको थियो ।

मिन्ट स्वे सु कीको लोकतान्त्रिक रूपमा निर्वाचित सरकारअन्तर्गत उपराष्ट्रपति थिए । सु की सैन्य कब्जापछि साढे चार वर्षपछि पनि जेलमा छन् ।

लामो समयदेखि केन्द्रीय शासनको विरोध गर्ने जातीय सशस्त्र समूहहरूसँग साझा कारण फेला पार्दै कार्यकर्ताहरूले छापामार युद्ध गर्न सहरहरू छोड्नुअघि उक्त कूले प्रजातन्त्र समर्थक विरोधहरू निम्त्यायो । ती विरोधहरूलाई दमन गरियो ।

देशलाई तहसनहस पार्ने द्वन्द्वबाट बाहिर निस्कने बाटोका रूपमा डिसेम्बरमा चुनावको योजना प्रचार गर्दै मिन आङ ह्लाइङले गत हप्ता कब्जाको समयमा घोषणा गरिएको देशव्यापी आपत्कालीन अवस्थाको अन्त्य गरे ।

यस कदमबाट मिन आङ ह्लाइङको कब्जामा रहेको सशस्त्र सेना प्रमुखको कार्यालबाट शक्ति राष्ट्रपतिको कार्यालयमा आयो । राष्ट्रपतिको कार्यालय पनि मिन आङ ह्लाइङकै कब्जामा छ । 

विपक्षी समूहहरूले मतदान बहिष्कार गर्ने वाचा गरेका छन् भने जुनमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घका एक विज्ञले सेनाको निरन्तर शासनलाई वैधानिकता दिन डिजाइन गरिएको ‘ठगी’ भनेर वर्णन गरे । निर्वाचनका लागि अहिलेसम्म कुनै निश्चित मिति तय गरिएको छैन ।