काठमाडौं– राष्ट्रपति भनेको राष्ट्राध्यक्ष अर्थात् देशको अभिभावक हो । राजनीतिमा राष्ट्रपतिभन्दा अर्को ठूलो पद र पावर हुँदैन । तर, राष्ट्रको सबैभन्दा ठूलो पदमा बसेको मान्छेले पनि आफूले चाहेको ठाउँमा जान पाउँदैन । आफूले इच्छाएको खान पाउँदैन । राष्ट्रपति जेलमा जस्तै बन्धनमा हुँदोरहेछ । यसको ज्वलन्त उदाहरण हुन्– पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी ।

भण्डारी दुई कार्यकाल गरी ०७२ कात्तिक ११ देखि ०७९ फागुन २९ सम्म करिब ७ वर्ष राष्ट्रपतिजस्तो सर्वोच्च पदमा रहिन् । तर, जतिबेला पनि सेनाको घेरामा बस्नुपर्ने बाध्यताका कारण उनले मनको धोको पूरा गर्न पाइनन् । अर्थात्, उनी राष्ट्रपति भए पनि स्वतन्त्र रहिनन् ।

तत्कालीन राष्ट्रपति भण्डारीले ०७८ सालको अन्त्यतिर बिराटनगर उपमहानगर पालिकाका तत्कालीन मेयर भीम पराजुलीलाई शीतलनिवासमा डाकिन् । आफ्नो मनको बह बिसाउन उनले पराजुलीलाई बोलाएकी थिइन् ।

तत्कालीन मेयर पराजुलीसँग तत्कालीन राष्ट्रपति भण्डारीको आग्रह थियो– मलाई एकरात बिराटनगरमा बास बस्न मन छ । आफूले पढेको कलेज, घुमेको ठाउँ अनि पुराना साथीभाइसँग साक्षात्कार गर्न मन छ । तर, सेनाले इटहरी ब्यारेकमै बस्नुपर्छ, बिराटनगरमा बास बस्न मिल्दैन भन्छ । लौ न मेयरसाहेब, एक रात भए पनि बिराटनगरमै बास बस्ने वातावरण मिलाइदिनुपर्‍यो ।

करिब ७ वर्षसम्म राष्ट्रपति भण्डारीको बिराटनगरमा बास बस्ने सपना पूरा भएन । कार्यक्रमहरुमा पूर्वी नेपालका विभिन्न जिल्लामा गए पनि सेनाले जता–जता भन्यो, त्यतै बस्नुपर्ने बाध्यतामा थिइन् उनी ।

देशको राष्ट्र प्रमुखले चाहेका बेला आम नागरिकसँग सम्वाद गर्न पाउनुपर्ने हो । तर, गणतन्त्रको राष्ट्रपतिले सुरक्षाका नाममा सेनाको घेराभित्र ‘खोपीको देवता’ बनेर बस्नुपर्ने अभ्यास हामीले गर्दै आएका छौं । हिजो रामवरण यादव र विद्या भण्डारीले पनि यस्तै बन्धन व्यहोरे, आज रामचन्द्र पौडेलको हालत पनि त्यस्तै छ ।

राष्ट्रपतिबाट बिदा भएपछि बल्ल विद्या भण्डारी स्वतन्त्र बनेकी छन् । उनले बिराटनगर पुगेर धित मर्ने गरी पुराना साथीभाइसँग भेट गरेकी छिन् । अझ उनले खोपीको देउता बनेर नबस्ने र राजनीतिमा सक्रिय हुने ‘म्यासेज’ दिइरहेको एमाले नेताहरु नै बताउँछन् ।

यो पनि पढ्नुहोस् :

ओलीलाई एमालेभित्रै ‘कु’ को डर

सुरक्षाका नाममा खोपीको बास !

बिराटनगर उपमहानगरपालिकाका तत्कालीन मेयर भीम पराजुली शीतलनिवासमा विद्या भण्डारीसँग भएको पुरानो भेटको स्मरण गर्दै खबरहबसँग भन्छन्, ‘०७८ सालको अन्त्यतिर विद्या भण्डारीले म र सांसद ऋषिकेश पोखरेललाई भेट्न बोलाउनुभएको थियो । हामी राष्ट्रपति निवास गयौँ । उहाँले मोरङका विद्यालय र विपन्न समुदायको क्षेत्रमा काम गर्न चाहेको बताउनुभयो ।’

पराजुली अगाडि भन्छन्, ‘त्यसबेला उहाँले अग्रज र बुद्धिजीवीसँग भेटघाट गर्न खोज्नुभएको थियो । तर, सुरक्षाका कारण भ्रमण गर्न अनुमति पाउनुभएन ।’

• एमालेको राजनीतिमा आउलिन् विद्या भण्डारी ?

त्यसबेला विद्या भण्डारीले पढेको महेन्द्र मोरङ क्यापसमा भण्डारीकै पहलमा केही गाडीसमेत खरिद गरेको पराजुलीले खबरहबलाई बताए । उनले तत्कालीन राष्ट्रपतिको चाहनाबारे स्पष्ट पार्दै भने, ‘उहाँ लामो बसाइ गरेर बिराटनगरमा घुम्न चाहनुहुन्थ्यो तर उहाँको प्रोटोकलले दिएन । उहाँले म मेयर भएको हुनाले मलाई पनि वाताववरण मिलाइदिनु भन्नुभएको थियो । तर, निर्वाचन नजिकिएको र शान्ति सुरक्षालाई ध्यानमा राख्नुपर्ने भएकाले मिलेन ।’

राष्ट्रप्रमुख भइसकेको व्यक्तिले एक सातासम्म यात्रा गर्दा धेरै खर्च हुने र विभिन्न ठाउँमा सवारी आवत–जावत रोक्नुपर्ने कारण पनि भ्रमण अनुमति नपाएको हुन सक्ने नेपाल प्रहरीका एक अधिकारी बताउँछन् । ती अधिकारी भन्छन्, ‘०७९ को निर्वाचन आउन लागेको रहेछ । त्यसमा पनि राष्ट्रप्रमुख जस्तो मान्छेले जनता भेट्ने भन्दै एक साता मिलाउन समस्या हुन्छ । खर्च पनि बढी, फेरि छ्यास्स केही भइहाल्यो भने सुरक्षाकर्मीलाई नै प्रश्न उठ्छ । त्यसैले उहाँले भ्रमण अनुमति नपाउनु स्वाभाविक कुरा हो ।’

राष्ट्रपतिबाट हटेपछि बल्ल स्वतन्त्र

राष्ट्रपति हुँदा मनको चाहना पूरा गर्न नपाएकी भण्डारीले योपटक आफ्नो धोको पूरा गरेकी छन् । गत माघ १४ गते विराटनगर पुगेकी भण्डारी २२ गतेमात्रै काठमाडौं फर्किइन् ।

विद्यार्थी कालमा विद्या विराटनगरको कञ्चनवारी क्षेत्रमा डेरामा बस्थिन् । रेग्मी थरका व्यक्तिको घरमा बसेर उनले कलेज पढिन् । भोजपुरबाट एसएलसी गरेपछि उनी विराटनगर झरेकी हुन् । शिक्षित परिवारमा जन्मिएकी विद्याका बुबा रामबहादुर पाण्डे शिक्षक थिए । आमा मिथिला पाण्डे अहिले चतरा आश्रममा बस्दै आएकी छिन् ।

विद्या भण्डारीले बिराटनगरमा पढ्दा पढ्दै बेलबारीको नक्सलबारी स्कुलमा केही वर्ष शिक्षिकाका रुपमा जागिरसमेत खाएकी थिइन् ।

८ दिनसम्म कहाँ–कहाँ डुलिन् विद्या ?

मोरङका एमाले सहसचिव तथा मदन भण्डारी फाउण्डेसन कोशी प्रदेश सचिव सोमराज थापाका अनुसार विद्या भण्डारी योपटक मोरङमा हर्षोल्लासका साथ घुमिन् ।

माघ १४ गते बेलुका बिराटनगर विमानस्थल ओर्लिएकी विद्यालाई मोरङका अग्रज महिला तथा पार्टी नेताहरूले विमानस्थलमै स्वागत गरे । त्यसपछि उनी बिग होटलमा पुगिन् जहाँ अगुवा महिलाहरूसँग भेटघाट गरिन् । सोही दिन छोटो पत्रकार भेटघाट समेत गरिएको थियो । त्यसपछि उनले महेन्द्र मोरङ क्याम्पसका पूर्वविद्यार्थीसँग भेटघाट गरिन् ।

माघ १५ गते इटहरी जनता माविले आयोजना गरेको औपचारिक कार्यक्रममा उपस्थित भएकी विद्याले जनता माविको १२ कोठे नयाँ भवन उदघाटन गर्दै विद्यालयको ६८ औं वार्षिकोत्सवमा सहभागिता जनाइन् ।

माघ १६ गते बुढिगंगा गाउँपालिकामा अवस्थित मनमोहन प्राविधिक विश्वविद्यालयको अनुगमन गरिन् । १७ गते उर्लाबारीको मदन भण्डारी ट्रमा सेन्टर र मदन भण्डारी प्रतिष्ठानको अवलोकन गरिन् ।

मोरङ र सुनसरीमा ८ दिन बिताएकी विद्याले राजनीति सुरु गरेको मोरङ क्याम्पसमा पुराना साथीभाइसँग भेटघाट गरिन् । ०३५ सालतिर मोरङ क्याम्पसकी कोषाध्यक्ष बनेकी उनले स्ववियुका पूर्र्वसभापतिहरूलाई पनि भेटिन् ।

महेन्द्र मोरङमा पढेका विद्यार्थीहरुले पूर्वविद्यार्थी संघ स्थापना गरेका छन्, जसको प्रमुख संरक्षक भण्डारी छिन् ।

पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले माघ १८ गते झोराहाटस्थित सरस्वती माविको कार्यक्रममा भाग लिइन् । उनले धरानको इन्जिनियरिङ क्याम्पसको अवलोकन गरिन् । इटहरीमा रहेको नेपाल टेलिभिजनको वार्षिक उत्सव कार्यक्रममा पनि सहभागिता जनाइन् ।

एमाले नेता थापा भन्छन्, ‘१९ गतेपछि उहाँले पारिवारिक एवं राजनीतिक भेटघाट गर्नुभयो । विद्यार्थी, प्राध्यापकसँग भेट्नुभयो । मदन भण्डारी फाउण्डेसन र मोरङ जिल्लाका विभिन्न क्षेत्रका समस्याबारे छलफल गर्नुभयो ।’

राष्ट्रप्रमुख भइसकेको व्यक्तिले आफ्ना सहपाठीलाई भेटेर छलफल गर्नु खुसीको कुरा भएको पूर्वमेयर तथा नेपाली कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य पराजुली बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘मोरङको विकासमा उहाँले चासो राख्नुभएको छ ।’

भण्डारीको टोलीमा उनका निजी सचिव र अंगरक्षक थिए । उनका दुई छोरीहरु उषाकिरण र निशा कुसुम उनको भ्रमणमा सहभागी थिएनन् ।

एमाले नेता–कार्यकर्तासँग छलफल

एमाले अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग असन्तुष्ट रहेका एमाले नेता–कार्यकर्तासँग पनि विद्याले भेट गरिन् । उनले सबैका कुरा सुने पनि आफू भने ‘रिजर्भ’मा बसेको एमाले नेताहरू बताउँछन् ।

भण्डारीले मुख्यमन्त्री हिक्मत कार्कीदेखि लिएर कोशीका विभिन्न जिल्लाका एमाले अध्यक्षहरू, पूर्वमुख्यमन्त्री शेरधन राई, भीम आचार्यलगायतका नेताहरूसँग पनि छलफल गरिन् ।

आफूहरुसँगको भेटमा विद्याले राजनीतिमा फर्किने संकेत गरेको एमाले नेताहरुको बुझाइ छ । परिस्थिति आए विद्याले ०८४ मा निर्वाचन नै लड्न सक्ने एमालेका केही नेताहरुको दाबी छ । भेटमा उपस्थित एमालेका एक नेता भन्छन्, ‘एमालेका मात्र हैन, कांग्रेसका नेताहरूले समेत उहाँलाई राजनीतिमा आउन हौसला दिनुभएको छ ।’

तर, पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले सार्वजनिक रुपमा यति मात्रै भनेकी थिइन् ‘भोलिको अवस्था हेरेर सल्लाह गरेर राजनीतिमा आउने बेग्लै कुरा हो, अहिले मेरो जनतासँग जोडिने अभियान हो । मैले पार्टीको सक्रिय राजनीति गरें भने नेकपा एमालेबाटै गर्ने हो ।’
भण्डारी गत महिना पोखरा भ्रमणमा गएकी थिइन् । उनले त्यहाँ आफ्नी मितिनी मीना गुरुङसँग सहयात्रा गरेकी थिइन् ।

माघ १९ देखि २२ गतेसम्म पूर्वमा रहँदा विद्याले मोरङ, सुनसरी, झापा र भोजपुर लगायतका जिल्लाका एमाले नेता, कार्यकर्तासँग भेटवार्ता गरेकी थिइन् । यस क्रममा उनले पूर्वबाटै सन्देश दिइन्– म खोपीको देउता भएर बस्दिनँ ।