काठमाडौं– नेपाल राष्ट्र बैंकको रियल टाइम ग्रस सेटलमेन्ट (आरटीजीएस) प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ ।

आरटीजीएसलाई सहयोग गर्दै २४ कमर्सियल बैंकहरुलाई उक्त प्रणाली जडान गरेको जानकारी दिएको छ । अधिकांश बैंकहरुले आरटीजीएस कार्यान्वयनका लागि नेपाल किल्यरिङ हाउस (एनसीएचएल) लाई इन्टिग्रेसन पार्ट्नरको रुपमा नियुक्त गरेको थियो ।

जसअन्तर्गत इन्वार्ड, आउटवार्ड र रिपोर्टिङ्गका लागी आवश्यक सिस्टमहरु त्था बैंकहरुलाई स्वसंचालन सम्बन्धी सहयोग एनसीएचएलले गरेको बैकले जनाएको छ । आरटीजीएस प्रणालीमा भुक्तानी कारोबारहरु प्रविष्ट गर्न तथा बैंकको बैंकिङ्ग सिस्टमसँग अटोमेटेड गर्न बैंकहरुलाई गेटवेको रुपमा प्रयोग गर्ने छन् ।

उक्त प्रणाली पहिलो चरणमा क वर्गका बैंकहरुका लागि प्रदान गरिएको छ भने नेपाल राष्ट्र बैंकबाट स्विकृती पश्चात यसलाई ख तथा गव र्गका वित्तिय संस्थाहरुलाई पनि उपलब्ध गराइने बैंकले जानकारी दिएको छ ।

एनसीएचएलले आफ्ना सदस्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु, गैर–बैंकिङ सदस्यहरु जस्तै सरकारी तथा अर्धसरकारी संस्था, पीएसपी र पीएसओ र अन्य सेवाप्रदायकहरुलाई विभिन्न राष्ट्रिय भुक्तानी पूर्वाधारहरुको स्थापना तथा सञ्चालनमार्फत समग्र बैकिङ्ग क्षेत्रमा सहयोग गुराउदै आएको छ ।

आरटीजीएस प्रणालीमार्फत ठूलो मूल्य र तत्काल भुक्तानी गर्नुपर्ने कारोबारहरु सदस्य बैंक र वित्तिय संस्थाहरुबीच गरिन्छ । आरटीजीएस प्रणाली सामान्यतया तत्काल फण्ड प्राप्त गर्न र अन्य भुक्तानी प्रणालीको फर्छौट सम्बन्धी जोखिम न्यूनीकरण गर्न  प्रयोगमा ल्याइने एक राष्ट्रिय भुक्तानी प्रणालीको मेरुदण्डको रुपमा लिइन्छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले कार्यान्वयनमा ल्याएको आरटीजीएस प्रणालीलाई नेपालमा भुक्तानी प्रणाली क्षेत्रको लागि एक महत्वपूर्ण कोशेढुङगाको रुपमा लिइएको छ ।