काठमाडौं–  भारतमा रहेको इन्दिरा आईभीएफ अब नेपालमा पनि सञ्चालनमा आएको छ । शनिबार काठमाडौंमा आयाेजित एक कार्यक्रमको आयोजना गरी उक्त सेन्टरको उद्घाटन गरिएको हो ।

नेपालमा यस केन्द्र स्थापना गर्ने निर्णय यस क्षेत्रका धेरै व्यक्तिहरूलाई सताउने बाँझोपनको सामना गर्ने तत्कालको आवश्यकता बोधबाट उत्पन्न भएको कम्पनीको भनाइ छ ।

तथ्यांक अनुसार विगत केही वर्षहरूमा नेपालको प्रजनन दरमा लगातार गिरावट आएको देखिन्छ । सन् २०१३ मा यो दर प्रतिमहिला १.७९९ रहेको छ जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १.४८ प्रतिशतले कमी हो । विभिन्न तथ्यांकहरुले बाँझोपनसँग लडिरहेका नेपाली परिवारले सामना गरिरहेका गम्भीर आर्थिक तनावदेखि सामाजिक बहिष्करण, हिंसाका घटना र उचित मृत्यु संस्कार समेत प्राप्त नहुने जटिल चुनौतीहरूलाई उजागर गरेको कारणले  भारतमा प्रजननसम्बन्धी समस्याका लागि अत्याधुनिक समाधान गरिरहेको इन्दिरा आईभीएफ नेपालमा प्रवेश गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख गरिएको छ ।

‘नेपालमा बाँझोपनको प्रभाव गहिरो हुन्छ। यसको असर गर्भधारण गर्न असक्षमताको स्थिति मात्र नभई त्योभन्दा धेरै टाढासम्म फैलिएको हुन्छ। यस्तो अवस्थामा दम्पतीहरूले ठूलो पीडा अनुभव गर्छन्, बहिष्करण र अक्षमताको महसुस गर्छन् । सन्तानविहीन हुनुको असर पश्चिमी समाजको तुलनामा विकासोन्मुख राष्ट्रहरूमा बढी नै हुने गर्छ।’ इन्दिरा आईभीएफ नेपाल केन्द्रकी प्रमुख तथा आईभीएफ विशेषज्ञ डा. नेहा हुमागाईँ भन्छिन् ।

‘हाम्रो स्थायी मिशन भनेको बाँझोपनको बारेमा व्याप्त गलत धारणालाई सम्बोधन गर्नु हो । दम्पतीहरूलाई सही जानकारीको साथ सशक्त बनाउनु र विश्व स्तरीय उपचारका सुलभ विकल्पहरूमा पहुँच सुनिश्चित गर्नु हो,’ डा. नेहाले टिप्पणी गरिन् ।

नेपालमा इन्दिरा आईभीएफको विस्तारले बाँझोपनको पहुँचयोग्य, किफायती र विशेषज्ञ उपचारको अभावलाई पूरा गर्ने लक्ष्य राखेको छ। व्यापक हेरचाह प्रदान गर्न, बाँझोपनसँग सम्बन्धित मनोवैज्ञानिक र भावनात्मक पीडा कम गर्न र अभिभावकत्व तर्फको यात्रामा व्यक्ति र दम्पतीहरूलाई सशक्त बनाउन क्लिनिक प्रतिबद्ध छ, इन्दिरा आईभीएफका संस्थापक तथा अध्यक्ष डा अजय मुर्दियाले टिप्पणी गरे।

२ हजार ४०० भन्दा बढी व्यक्तिहरूको समर्पित टीमको साथ भारतमा १२० भन्दा धेरै केन्द्रहरू सञ्चालन गर्दै आएको इन्दिरा आईभीएफले प्रत्येक वर्ष भारतमा ४० हजार भन्दा बढी प्रभावशाली आईभीएफ प्रक्रियाहरू सञ्चालन गरिसकेको जनाएकाे छ ।

संगठनको यस सफलतालाई प्रविधिमा गरिएको निरन्तरको लगानी, विशेष गरी असिस्टेन्ट रिप्रोडक्टरी टेक्नोलोजी (एआरटी) उपचारको क्षेत्रमा गरिएको लगानीलाई श्रेय दिन सकिने आईभिएफको दाबी छ ।

‘हामी हाम्रा सेवाहरू भारतभन्दा बाहिर विस्तार गर्न र उन्नत प्रजनन उपचारको लागि विश्वव्यापी पहलमा योगदान गर्न पाउँदा उत्साहित छौँ। इन्दिरा आईभीएफ यी परिवर्तनकारी आविष्कारहरू अपनाउनेमा अग्रस्थानमा  प्रतिबद्धता व्यक्तिगत उपचारमा निहित छ भने हाम्रो विश्वास नवीनतम प्रविधिमा छ जसले सफलताको दर मात्र बढाउँदैन, बरु बाँझोपनको सामना गरिरहेका जोडीहरूमा आशाको सञ्चार गर्दछ। हामी यी दम्पतीहरूलाई उनीहरूको अभिभावकत्वको सपना साकार पार्न सम्भावित हरेक अवसर प्रदान गर्ने प्रयास गर्नेछौँ,’ इन्दिरा आईभीएफका सीईओ सह-संस्थापक डा. क्षितिज मुर्दियाले भने । केन्द्रले काठमाडौंमा इन्दिरा आईभीएफको स्थापनाले महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्ने विश्वास र राखेको छ  ।

इन्दिरा आईभीएफको देशभरिमा १२० भन्दा बढी केन्द्रहरू छन् भने यसमा २,७०० भन्दा बढी उत्साही व्यक्तिहरूको कार्यदल छ। इन्दिरा आईभीएफले वर्षमा लगभग ४०,००० भन्दा बढी आईभीएफ प्रक्रियाहरू संचालन गर्दछ जुन भारतमा सबैभन्दा ठूलो संख्या हो।

सन् २०२३ मा बीपीईए-ईक्यूटीले यस संगठनमा रणनीतिक रूपमा लगानी गरेको छ ।