काठमाडौं– मलेसियाको रोजगारी गत भदौ महिनामा खुलेसँगै त्यहाँ जाने श्रमिकको डिमाण्ड प्रमाणिकरणको काम सुरु भएको छ ।

मलेसिया रोजगारीमा श्रमिक आपूर्ति गर्दै आएका म्यानपावर कम्पनीले भने मलेसियाका रोजगारदाता कम्पनीसँग डिमाण्ड किन्ने थालेका छन् । केही म्यानपावरले कम्पनीका एचआरसँग मिलेर डिमाण्ड किन्ने होडवाजी नै भइरहेको रोजगारी व्यवसायी बताउँछन् ।

नेपालबाट श्रमिक आपूर्ति गर्दै आएका केही म्यानपावर कम्पनीले मलेसियामा आफना एजेन्ट नै राखेर डिमाण्ड किन्न थालेको व्यवसायी भनाइ छ । मलेसियाबाट डिमाण्ड किनेर नल्याउन वैदेशिक रोजगार व्यवसाय संघले गत असोज महिनामा प्रेस विज्ञप्ति नै जारी गरेको थियो ।

तर, व्यवससायीले भने रोजगारदाता कम्पनीका वरिष्ठ कर्मचारीसँग मिलेर डिमाण्ड किन्ने काम गरिरहेको प्रति श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको ध्यानार्षण गराइरहेका छन् ।

मलेसियामा रहेका म्यानपावर कम्पनीका एजेन्टले त्यहाँ राम्रा कम्पनीसँग डिमाण्ड किन्ने होडवानी नै भइरहेको रोजगार व्यवसायी कुमद खनाल बताउँछन् । नेपाल सरकारले भने मलेसियासँग शून्यलागतमा आफना श्रमिक पठाउने विषयमा श्रम सम्झौता गरेको छ ।

यसरी डिमाण्ड किनेर ल्याउने म्यानपावर कम्पनीले शून्य लागतमा श्रमिक पठाउलान् त भन्ने प्रश्नको विषय भएको विषय खनालले बताए ।

मलेसियाका रोजगारदाता कम्पनीले रोजगारीका लागि ल्याएका श्रमिकलाई छुटाएको सेवा सुविधा विचौलियाले खाइरहेका छन् । सरकार यो विषयमा गम्भीर भएर काम गर्नुपर्छ ।

वैदेशिक रोजगारी क्षेत्रमा ठुलो समस्या नै विचौलियाको छ’, उनले भने, ‘मलेसियाको लागि काम गर्दै आएका म्यानपावर कम्पनीहरुले मलेसियाबाट नेपाली कामदारको डिमाण्ड ल्याएर काम शुरु गरेका छन् । तर, डिमाण्ड किन्नबेच कारण राम्रा कम्पनीले नेपालका लागि छुटाएका कोटा अन्य देशमा दिन थालेका छन् । यो विषयमा सरकारले सम्बन्धीत निकायसँग छलफल गरेर समस्या सामधान गर्नुपर्छ ।’

विचौलियाबाट भइरहेको विकृति अन्त्य गन सरकारले कदम चल्नुपर्ने उनको भनाइ छ । म्यानपावर कम्पनीले मलेसिया जाने श्रमिकसँग १ लाख ६० हजारसम्म माग गर्न थालेका वैदेशिक रोजगार विभागमा गुनासो आउने गरेको विभागले जनाएको छ ।

एचआरसँग मिलेर डिमाण्ड व्यापार 

नेपालबाट श्रमिक मलेसिया रोजगारीका लागि पठाउदै आएका म्यानपावर कम्पनीका एजेन्टले मलेसियाका राम्रा कम्पनीमा कायरत एचआरसँग मिलेर डिमाण्ड किन्ने गरेका छन् ।

मलेसियाको नयाँ विदेशी श्रमिक भित्राउन नीतिमा रोजगारदाता कम्पनीले झन्डै एक महिना बराबरको तलब अर्थात् १ हजार ५० रिंगेट सेवाशुल्क दिन व्यवस्था श्रम विभागबाटै गरिने भएको छ । तर, यो सेवा सुल्क भन्दा धेरै दिएर एजेन्टले डिमाण्ड किन्ने गरेका छन् ।

मलेसिया २ हजार रिंगेट तिरेर डिमाण्ड म्यानपावरका एजेन्टले किन्ने गरेको नाम नबताउने सर्तमा एक जना रोजगार व्यवसायीले खबरहबसँग बताए ।

जसका कारण राम्रा कम्पनीले नेपालका लागि छुटाएको डिमाण्ड अन्य देशमा दिन थालेको व्यवसायीले बताउन थालेका छन् । डिमाण्ड किन बेचका कारण राम्रा कम्पनीले नेपालमा कोटा छुटाउन थालेका छन् ।

नेपाल र मलेसिया सरकारबीच भएको श्रम समझदारी (एमओयू) अनुसार डिमाण्ड प्रमाणिकरणको काम भइरहेको मलेसियास्थीत नेपाली  राजदूत डा.उदयराज पाण्डेले जानकारी दिए । मलेसियामा डिमाण्ड किन्ने काम हुने गरेको हल्ला दूतावाससम्म आएको भएपनि कुनै उजुरी नै चाँही नपरेको डा.राजदूत पाण्डेले बताए ।

‘डिमाण्ड सिधै श्रम विभागमा दिन हामीले मलेसियाको सम्बन्धित निकायलाई आग्रह गरिरहेका छौं । सरकारले मलेसियाको रोजगारी पुनः सुचारु गरेसंगै मलेसियाको डिमाण्ड नेपाल आउन थालेको छ । डिमाण्ड प्रमाणिकरणको काम पनि भइरहेको छ’ उनले भने, ‘नेपाल र मलेसिया सरकारबीच गत वर्षको कात्तिकमा भएको श्रम सम्झौता अनुसार मलेसियाको श्रम विभागले विदेशी श्रमिक भित्राउँदा लाग्न सम्पुर्ण विषयको नियमन गर्ने थालेको हो । मलेसियामा बसेर डिमाण्ड किन्ने एजेन्टको पनि खोजी भइरहेको छ । यो विषयमा राजदूतवासले गम्भीर भएर काम गरिरहेको छ ।’

गत वर्षको जेठ महिनादेखि बन्द भएको मलेसियाको रोजगारी गत भदौ २९ बाट खोलिएको थियो ।

डिमाण्ड प्रमाणिकरणको काम मलेसियाबाटै

मलेसियाका रोजगारदाता कम्पनीले विदेशी श्रमिकका लागि छुटाएको डिमाण्ड प्रमाणिकरणको काम पनि मलेसियाकै श्रम विभागबाट गर्ने थलिएको छ ।

नेपालसँगको श्रम समझदारी कार्यान्वयन गर्न मलेसिया सरकारले डिमाण्ड प्रमाणिकरणका काम श्रम विभागबाट गर्ने थालेको हो । योभन्दा अगाडि डिमाण्ड प्रमाणीकरणको काम नेपाली दूतावासबाट गरिँदै आएको थियो ।

नेपालबाट श्रमिक आपूर्ति गर्दै आएका म्यानपावर कम्पनीले पनि मलेसिया जाने कामदारसँग मनपरी रकम लिन पाउने छैनन्  । कम्पनीलाई रोजगारदाताले झन्डै एक महिना बराबरको तलब अर्थात् १ हजार ५० रिंगेट सेवाशुल्क दिन व्यवस्था श्रम विभागबाटै गरिने भएको छ । उक्त रकम दुई देशका म्यानपावरहरुले आधा बाँडफाँट गर्नुपर्ने भएको छ । यो सबै काम श्रम विभागबाटै हुने छ ।

१७ वटा प्रक्रिया

मलेसियाका रोजगारदाता कम्पनीले विदेशी श्रमिक रोजगारीका लागि आपूर्ति गर्दा १७ वटा प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने भएको छ ।

मलेसियाको मानव संशाधन मन्त्रालय र गृह मन्त्रालयले परिवर्तन गरेको नयाँ नियमअनुसार कुनै पनि रोजगारदाता कम्पनीले विदेशी कामदार आफना कम्पनीमा रोजगारीमा लिन १७ वटा चरण पार गर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको हो ।

जसका कारण उनीहरुलाई विदेशी श्रमिक आफना कम्पनीमा ल्याउन समस्या हुन अवस्था छ । यो विषयमा रोजगारदाता कम्पनीले मलेसिया सरकारको ध्यानार्षण गराइरहेको पाइन्छ ।